چکیده:

 تقوا از برترین معانی است که خداوند از انسان طلب کرده تا با کسب آن بندگانش را از یوغ بندگی غیر رها سازد و در منزلگاه موعود جای نهد. رساله حاضر در مقام تبیین و تحلیل جایگاه تقوا در مکانیسم معنایی قرآن کریم می‌باشد. شیوه پژوهش معناشناسی با تکیه بر نظریه میدان معنایی با رویکرد همزمانی است. معناشناسی همزمانی، بر اساس نسبت‌های بینامتنی، واژگان مرتبط را تحلیل می‌کند. نسبت‌هایی که در این رساله برای تحلیل میدان معنایی تقوا در نظر گرفته شده است، عبارتند از: نسبت هم‌نشینی، جانشینی و تقابل. هم‌نشین‌های تقوا به هم‌نشین‌های زمینه‌ای، تأثیرگذار، مکمل و تأثیرپذیر تقسیم شده‌اند. از میان هم‌نشین‌های تقوا مثل صدق، صبر، ذکر، خشیت، خوف و دیگر موارد، بالاترین بسامد ارتباطی با ایمان رخ داده است. لذا ایمان در تحلیل میدان معنایی تقوا نقش بسزایی دارد. جانشین‌های تقوا نیز بررسی شده و به مواردی مثل برّ، احسان، هدایت، عدل و دیگر موارد دست پیدا کرده‌ایم. برای تکمیل بحث نیاز به مؤلفه‌های مقابل تقوا نیز بود که در این بستر مواردی مثل عدوان، کفر، ظلم، کبر، فساد و دیگر موارد کشف شد.

 مقالات مرتبط:

 تحلیل معناشناختی «تقوا» با تأکید بر حوزه هم‌نشینی «ذکر» و «خوف» در دستگاه معنایی قرآن، محمدحسین شیرافکن، علیرضا قائمی نیا، ذهن، بهار 1394، شماره 61، (22 صفحه، از 5 تا 26)، (علمی _ پژوهشی).

نوشتن دیدگاه