چکيده:
ابن قبه رازي متكلمي از جريان معتزليان شيعه شده است كه در دوران غيبت صغرا در حوزه تبيين اندیشه‌های اماميه و دفاع از آموزه‌های اعتقادي تشيع فعالیت‌های بسياري كرده است. اين نوشتار، بر آن است به اين پرسش پاسخ دهد كه ابن قبه رازي در بحث غيبت، در رويارويي با مخالفان چه طرحي داشت و این‌که آيا تئوري او در دوره‌های بعدي كلام اماميه در بغداد موردپذیرش قرار گرفت؟ همچنين به اين بحث اشاره خواهد شد كه آيا ابن قبه مصداق مناسبي براي نظريه خط اعتدالي كه مدرسي طباطبايي معرفي می‌کند و نافي صفات فوق بشري ائمه (ع) و ازجمله غيبت و ناميرايي امام هست يا خير؟ فرضيه موردبحث اين است كه ابن قبه در بحث غيبت طرحي تبييني _ دفاعي مطرح كرده كه اساس آن را می‌توان در دوره‌های بعدي كلام اماميه - يعني زمانه شيخ مفيد، سید مرتضی و شيخ طوسي - رصد كرد. با بررسي آثار برجای‌مانده به اين نتيجه رسيديم كه ابن قبه از نظريه غيبت در غالب طرحي جديد به بحث پرداخته و وزانت اين طرح به‌گونه‌ای بوده كه تأثیر آن بر متكلمان بعدي را آشكارا می‌توان يافت. اين بحث، نظريه مدرسي را با ابهام روبه‌رو می‌کند.

pdf دانلود مقاله تبیین نظریه غیبت امام در اندیشه ابن قبه رازی (3.79 MB)

نوشتن دیدگاه