چکیده:
علمای رجال، غالباً، عکرمه محدث و مفسر مشهور تابعی (م/ 105 ه ق) را به فرقة خوارج منتسب کرده‌اند. مقاله حاضر‌، ‌با هدف بررسی صحت‌وسقم این مسئله و یافتن میزان دل‌بستگی عکرمه به خوارج با بهره‌گیری از شیوة استخراج مطالب از متون و تحلیل آن‌ها فراهم‌شده تا پژوهندگان علوم قرآنی و حدیث را در شناخت دقیق‌تر این راوی کثیرالنقل یاری کند. آنچه از رهگذر تطبیق اندیشه‌های بنیادین مورد اتفاق فرقه‌های خوارج، یعنی ‌زهد، ‌انکار عثمان و علی (ع)، ‌ظلم‌ستیزی، ‌اعتقاد به عدم انحصار خلافت در قریش و نیز اندیشه‌های مورد اختلاف آن‌ها نظیر قول به تقیه و تکفیر مرتکب کبیره، ‌با افکار و افعال عکرمه دریافت می‌شود آن است که وی در تمام موارد یادشده به‌جز انکار علی (ع)‌، با خوارج هم‌عقیده بوده است. درعین‌حال، ‌بخشی از روایات او در حوزه تاریخ صدر اسلام، ‌فقه و کلام با باورهای شیعی هم‌خوان است، ولی باوجوداین، ‌نمی‌توان او را فردی با گرایش‌های شیعی ارزیابی کرد.

pdf دانلود مقاله عکرمه راوی برجسته ابن عباس و تفکر خارجی (447 KB)

نوشتن دیدگاه