چکیده
زرارة بن اعین فقیه، متکلم و محدث امامی، یکی از شخصیتهای جریانساز کوفه در سده دوم است. وی در عرصههای گوناگون فقهی، کلامی و حدیثی فعالیتهای چشمگیری در میان امامیه داشته است. هرچند او از نظر رجالی و حدیثی شخصیتی شناختهشده است، اما عملکرد اجتهادی وی تاکنون به دلایل مختلفی تبیین نشده است. نوشته حاضر در صدد است اندیشهها و عملکرد اجتهادی زرارة را با روش تحلیل گزارههای رجالی و حدیثی متعلق به وی با نگاهی بسترشناسانه و با توجه به نوع پرسشهایی که وی مطرح کرده است تبیین کند تا روشن شود که او در اندیشههای خود چقدر از نصوص فراتر میرفته است. نیز نگرش وی به نصوص و میزان پایبندی به آنها را نیز تا حدودی تبیین میکند. فرض بر آن است که او در عین حالی که خدمات ارزندهای در حوزه حدیثی انجام داده است، عنصر رأیگرایی در عملکرد اجتهادیاش بهروشنی دیده میشود، چنانچه میتوان نشانههای آن را در برخی آرا و دیدگاههای فقهی و کلامی وی دید؛ و نیز ادامه آن را در شاگردان فطحی وی مانند ابنبکیر ردیابی کرد.
کلیدواژهها: کلیدواژهها: زرارة بن اعین؛ اجتهاد؛ رأیگرایی؛ اندیشه استطاعت؛ امام صادق (ع)