آداب و رسوم سوگواری از وجوه بارز حیات فرهنگی و اجتماعی جوامع در طول تاریخ می باشند، که شناخت آنها می تواند در فهم تاریخ فرهنگی و اجتماعی و نظام اعتقادات و باورهای یک جامعه موثر باشد. ایران قرون نخستین اسلامی، جامعه ای در حال انتقال از نظام اعتقادی و فرهنگی متکی به آیین زرتشت به جامعه ای اسلامی بود و آداب سوگواری به عنوان بخشی از مناسک فرهنگی آیینی که در بطن مناسبات روزمره اجتماعی جای دارد، می تواند معیار گویایی جهت شناخت میزان و سطح تحولات اعتقادی و فرهنگی جامعه باشد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیل مرسوم در تحقیقات تاریخی و متکی به داده های متون و منابع دست اول تاریخی انجام شده است. براساس نتایج تحقیق مراسم های سوگواری از منظر آداب و عرف مسلط بر شئون مختلف سوگواری ها مانند، تشییع و تدفین، ایام برگزاری، پوشیدن لباس های خاص، مرتبه سرایی و ... دارای رسوماتی منحصر به ایرانیان بودند که ریشه برخی از آنها به دوران پیش از اسلام برمیگردد، اما از حیث مبانی اعتقادی و آیینی حاکم بر سوگواریف مراسم ها با رعایت موازین اسلامی برگزار می شدند، البته همواره بر آداب سوگواری در

خلاصه ماشینی: "از آن جا که مذهب غالب در قرون مدنظر، تسنن بوده ، این پژوهش در واقع آداب سوگواری را در جامعه سنی مذهب ایران ، مورد توجه قرار داده است و در آن از پرداختن به مراسم سوگواری زردشتیان و دیگر اقلیت های مذهبی و همچنین به سوگواری در حکومت شیعه مذهب آل بویه پرداخته نشده زیرا خود نوشتار و بحث دیگری را طلب می کند. در مرگ امیر نصرناصرالدین ســبکتکین که ســلطان محمود غزنوی امارت نیشــابور را به او داده بود از مردم خواسته می شود تا لباس سیاه بر تن کنند: «یا قوم لیس بیاض الثوب زینتکم و قـد فجـعتم بمولـی کله کرم ردو علیکم جمیـعا فضل لبستکـم ان الحداد علی المفقود ملتزم ٥٨ علاوه بر جامه ســیاه و نیلی ، کبود پوشــیدن هم از رنگ هایی بوده اســت که در عزا و مصیبت استفاده می شده است ٥٩ . برتولد اشــپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخســتین اســلامی ، ترجمه ی جواد فلاطوری ، جلد ١ (تهران : انتشارات علمی و فرهنگی ، ١٣٦٩)، ص ٣٠١. ابــن اثیــر، همان ، جلد ١١، ص ٤٨٥٩؛ احمدبن محمد ابن مســکویه (١٣٧٦)، تجارب الامم فی اخبار ملوک العرب و العجم ، ترجمه : علینقی منزوی ، جلد ٥، (تهران : انتشارات توس ، ١٣٧٦)، ص ٤١٨؛ محمدبن عبدالملک الهمدانی ، تکمله تاریخ طبری ( بیروت : مطبعه الکاتولیکیه ، ١٩٦١م )، ص ٩٠."

کلیدواژه ها :

مرثیه سرایی ،تشییع و تدفین ،جامه در بدن ،سوگواری بربزرگان ،سه روز عزاداری ،لباس سوگواری

  دانلود مقاله تاملی در آداب سوگواری ایرانیان در قرون نخستین اسلامی (قرن اول تا چهارم هجری)

نوشتن دیدگاه