چکیده
موضوع جانشینی پیامبر(ص) را می توان مهمترین رخداد پس از رحلت رسول خدا(ص) دانست.اگر به آن نحوی که پیامبر(ص) می خواست پیش می رفت سیر تغییر و تحولاتی را که در دوران رسالتش، تلاش های زیادی برای آن نموده بود تا جامعه عرب را از آن ارزشهای جاهلی و قبیله ای دور بنماید، به یک تحول عمیق و بنیادین نائل می گردید. ولی پس از رحلت آن حضرت رسومات جاهلی مجددأ آشکار گردید و مانع از تحقق چنین امری شد و جانشینی را که پیامبر، تعیین نموده بود کنار گذاشتند. درجریان سقیفه عده ای از انصار و مهاجرین در محلی بنام سقیفه بنی ساعده که سایبانی متعلق به انصار بود گرد آمدند تا برای جانشینی پیامبر تصمیم بگیرند.این مجمع که به شورای سقیفه معروف شد درحالی شکل گرفت که هیچ یک از بنی هاشم در آن حضور نداشتند، چرا که مشغول کفن و دفن پیامبر بودند. پس از تشکیل سقیفه و انتخاب ابوبکر عده ای ازبیعت با او پشیمان شدند و عده ای نیز با او بیعت نکردند و به مخالفت با او برخاستند که تعدادی از مخالفان حامیان علی(ع) بودند. با وجود اینکه کارهای دیگری در این زمینه صورت گرفته است ولی بررسی های جدید از منابع اهل سنت وشیعه و بویژه از خلال خطبه های نهج البلاغه می تواند بر سر مباحثی که بین مورخان اختلاف است باب تازه ای را باز نماید.
واژگان کلیدی: پیامبر(ص)، جانشینی، سقیفه، مولاعلی(ع)، نهج البلاغه.
