چکیده
ادریس بن عبدالله، بازماندۀ جنبش شهید فخ، حکومتی در مغرب‌الاقصی (172-375) پایه‌ریزی کرد. گزارش‌های تاریخی دربارۀ ماهیت مذهبی دولت ادریسیان اختلاف دارند. پیوند خانوادگی بنیان‌گذار این حکومت با خاندان پیامبر(ص) نشانۀ باورهای شیعی آن دانسته شده‌است. رواج اعتقادات مالکی و معتزلی در قلمرو این حکومت از یک‌سو، و عملکرد ادریسیان و باورهای آنان به اندیشه‌های زیدیه ازسوی‌دیگر، و همچنین سازش با امویان اندلس و عبیدیان و خواندن خطبه به نام آنان و بعضاً همراهی ایشان با خوارج بر پیچیدگی گزارش‌ها افزوده است. این مقاله، با گردآوری داده‌های کتابخانه‌ای و بررسی گفتار و رفتار ادریسیان بر پایۀ سنجه‌های رفتاری دولت‌های شیعی، ازجمله وضع رسمیت تشیع در حکومت ادریسیان و نحوۀ مواجهه و مناسبات آنان با عالمان شیعی، نشانه‌های گرایش ادریسیان را به تشیع و نیز اعتزال، و مذهب مالکی ارزیابی خواهد کرد.
واژه‌های کلیدی: ادریسیان، دولت‌های شیعی، مغرب‌الاقصی، زیدیه، ادریس بن عبدالله.
