عنوان کامل پایان‌نامه:
«بررسی معارضات زبانی اهل کتاب (یهود و نصاری) با پیامبر (ص) و پاسخ‌های قرآن با تأکید بر تفسیر المیزان»
چکیده:
معارضات زبانی یهود و نصاری به‌گونه‌اي كه در قرآن به تصوير كشيده شده است حاکی از نحوۀ برخورد پیروان ادیان قدیمی با اسلام است که وجود دین آسمانی جدید را برنمی‌تافتند و آن را معرض انواع هجمه‌های خود قرار داده و به گونه‌هاي مختلف آن را به چالش كشيده بودند. قرآن کریم به تمامی اين معارضات پاسخ‌های قاطعی داده و ادعای آنان را با دلایل منطقی بی‌پایه و بی‌اساس دانسته است. در این پایان‌نامه با روش کتابخانه‌ای در گردآوریِ مطالب، شیوۀ اسنادی در نقل دیدگاه‌ها و روش توصیفی _ تحلیلی در بررسی داده‌‌ها، معارضات زبانی یهود و نصاری و پاسخ‌های قرآن بدان‌ها تبيين و با بهره‌گيري از تفاسير مهم و تأکید ويژه بر تفسیر المیزان مورد تدقیق قرار گرفته است. تأمل در آيات قرآن نشان مي‌دهد كه برخي از معارضات ميان يهود و نصاري مشترك و برخي خاص يكي از آن دو گروه است. مهم‌ترین معارضه‌های مشترک یهود و نصاری در رابطه با حضرت ابراهیم (ع)، ادعای فرزند و دوست خدا بودن و پندار برتري بر ديگران می‌باشد تا آنجا كه ورود به بهشت و هدايت‌يابي را منوط به درآمدن به كيش یهودیت و مسیحیت می‌دانستند. مهم‌ترین معارضه‌های خاص یهود در رابطه با تغییر قبله، محدود بودن عذاب جهنّم براي يهود، فقر خداوند و بسته بودن دست خداوند و معارضه‌های خاص نصاری در رابطه با الوهیت حضرت مسیح و تثلیث است. قرآن کریم علاوه بر واهی و باطل شمردن ادعاهای آنان دربارۀ حضرت ابراهيم (ع)، ملاک احتجاج را عالم بودن و منشأ آن را در علم و وحی الهی و برهان عقلی هماهنگ با وحی دانسته است. هم‌چنين شرط ورود به بهشت، هدایت یابی و سعادت را در ایمان و عمل صالح قرار داده است. افزون بر این، ضمن فرمان به جدال احسن بر توحيد و نفی فرزند از خدا، نهی از غلو در دين و افتراء بر خدا و پندارگرايي تأكيد كرده است. بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش بیشتر معارضات یهودیان از ویژگی‌های قومی آنان نشأت گرفته و معارضات خاص مسیحیان بیشتر متأثر از باورهای آنان بوده است. هم‌چنین کمیت و کیفیت معارضات و شبهات خاص یهودیان در قرآن در قیاس با معارضات نصاری، نشان‌دهندۀ سرسختی و شدت عناد یهودیان در برابر دین اسلام بوده است.
کلیدواژه‌ها: قرآن کریم، معارضات زبانی، یهود، نصاری، تفسیر المیزان، علامه طباطبائی.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در پنج فصل ارائه شده است:
فصل اول
* کلیات
* مفهوم شناسی
فصل دوم
* دلایل هجرت یهودیان به جزیره‌العرب
* ویژگی‌های یهود
* علل انتشار مسیحیت در جزیرة‌العرب
* حضور نصاری در مکه و مدینه
* ویژگی‌های نصاری
فصل سوم: «بررسی معارضه‌های مشترک یهود و نصاری در قرآن و پاسخ‌های قرآن»
* مجادله و محاجۀ یهود و نصاری دربارۀ حضرت ابراهیم (ع) و برخی از احفاد او
* تقاضای نزول کتاب آسمانی
* یهودی یا نصرانی بودن، شرط ورود به بهشت
* یهودی یا نصرانی بودن، شرط هدایت یابی
* محاجّه یهود و نصاری با مسلمانان در مورد برتری دین خودشان
* ادعای فرزند و دوست خدا بودن یهود و نصاری
* ادعای فرزند داشتن خداوند
* مشتبه شدن امر بر یهود و نصاری در مورد کشته شدن و به صلیب کشیده شدن حضرت عیسی (ع)
فصل چهارم: «معارضه‌های خاص یهود و نصاری»
* معارضه ھای خاص یهودیان
* معارضه‌های خاص نصاری
فصل پنجم: «نتیجه‌گیری و پیشنهادها».
