چکیده:

 عواطف عمیق زوجین به یکدیگر و محبت فطری پدر و مادر به فرزندان منشأ شکل‌گیری مهم‌ترین و بنیادی‌ترین گروه انسانی یعنی خانواده می‌شود. با توجه به همبستگی حقوقی در بین اعضای خانواده که شامل حق و تکلیف نسبت به یکدیگر می‌باشد، ممکن است یکی از اعضاء آن از حقی که در مورد سایر اعضاء دارد سوء استفاده نماید. لذا به علت اهمیت موضوع «سوء استفاده از حق» در تحقیق حاضر، به تعریف، مصادیق، مبانی فقهی و حقوقی سوء استفاده از حق در حقوق خانواده پرداخته شده است. در قسمت تعاریف از نظر لغوی و اصطلاحی سوء استفاده از حق در حقوق خانواده ارائه گردیده است. همچنین در مبحث مبانی، به ذکر آیات و روایات دال بر منع سوء استفاده از حق به تأکید قاعده «لاضرر و لاضرار فی الاسلام» پرداخته شده است و این قاعده از چنان گستردگی برخوردار بوده که نظریه منع سوء استفاده از حق را نیز شامل می‌شود. از نظر فقهای شیعه معیار اصلی در سوء استفاده از حق وقوع ضرر می‌باشد. مصادیق سوء استفاده از حق در حقوق خانواده که اختصاراً عبارتند از: حق ریاست شوهر، حق تمکین، حق طلاق، حق حمل و شیر دادن، حق ولایت در ازدواج صغیر و صغیره و...علاوه بر شمارش، از نظر فقه و قانون مورد بررسی قرار می‌گیرند و به‌طور کلی از ضمانت‌های اجرایی در کنترل اعمال حق می‌توان به مسئولیت مدنی، تعزیر، ابطال حق ناشی از سوء استفاده از حق، محدودیت صلاحیت اعمال حق اشاره نمود.

نوشتن دیدگاه