چکیده:

 از دورترین ادوار تاریخ، که بشر زندگی اجتماع بخود را با تشکیل خانواده آغاز کرد و مالکیت شخصی برای او شناخته شد، مساله" میراث " نیز که در واقع، تعیین تکلیف اموال و دارایی آدمی، بعد از فوت اوست ، مورد توجه قرار گرفت . علی الاصول معیار انتقال اموال انسان به دیگران پس از فوت وجود نوعی علقه و رابطه شرعی میان متوفی و کسانی است که بعد از او اموالش را تصاخب میکنند، و قاعدتا هرچه درجه علاقه و نزدیکی شخص با متوفی بیشتر باشد در تصاحب اموال او اولویت خواهد داشت. علقه ای که موجب وراثت بین دو نفر میشود یا «علقه نسبی » است و ای « علقه سببی». «علقه سببی» عبارت است از علقهای که در اثر زوحیت بین دو نفر بوجود می آید. قانون مدنی ایران به تبعیت از فقه امامیه ارث را یکی از اسباب تملک شمرده است و دو امر « نسب» و «سبب» را موجب ارث دانسته است و ماده (864) قانون مدنی بیان میکند که: از جمله اشخاصی که به موجب «سبب» ارث میبرند هر یک از زوجینی است که در حین فوت دیگری زنده باشد. در قانون مدنی ایران که از فقه امامیه اقتباس شده است ارث زوجه از دارایی شوهر در مقابل ارث شوهر از اموال زوجه سه تفاوت مهم و جشمگیر دارد:1) اصولا سهم الارث زن نصف سهم الارث مرد است (ماده 913 قانون مدنی). 2) در صورتی که شوهر وارث منحصر به فرد زوجه متوفای خود باشد تمام ترکه به او تعلق میگیردولی در صورتی که زوجه وارث منحصر به فرد باشد فقط یک چهارم ترکه به او داده میشود و مابقی در حکم اموال بلاوارث و در اختیار حاکم است. (ماده 949 قانون مدنی) 3) شوهر در جمیع اموال و ماترک همسر خود سهیم است و به میزان سهم الارث خویش ( بر حسب مورد یک چهارم و یک دوم) از تمام آن اموال ارث میبرد ؛ ولی زن فقط ار اموال منقول و قیمت ابنیه و اشجار ، سهم خود را میبرد و از زمین مطلقا نه عینی و نه قیمت ، و از ابنیه اشجار هم ، از عینی آنها نصیبی ندارد. (مواد 946 و 947 قانون مدنی).

کلیدواژه‌ها: ارث، عقار، زوجه، ورثه، حرمان، اموال.

نوشتن دیدگاه