چکیده:

 با بررسی که حول روایات مفید حرمان انجام شد معلوم می‌گردد که بسیاری از آن‌ها از لحاظ سند و متن ضعیف می‌باشند؛ بدین نحو که بسیاری از آن‌ها متضمّن مطلبی می‌باشند که ملتزم گردیدن به آن دارای تالی فاسد عدیده‌ای می‌باشد. ادعای انجبار ضعف آن‌ها به‌واسطه عمل مشهور نیز مورد قبول نمی‌باشد. چرا که این جبران ضعف اگر پذیرفته نیز شود مختصه مواردی است که مبنای عمل ایشان به آن حدیث و روایات برای ما معلوم نباشد وگرنه با نقد و ردّ مبنای عمل ایشان به روایات مطروحه جایی برای تمسک به عمل مشهور و ادعای انجبار ضعف روایات باقی نمی‌ماند. همچنین روایات مزبور با عنایت به اینکه موضوع واحدی ندارند و لسان آن‌ها مضطرب است، نمی‌توانند تخصّص عام قرآنی قرار گیرند چرا که لسان تخصّص باید أظهر از تخصّص باشد و با توجه به این تعارض و تهافت، نمی‌توان این شرط را برای این روایات پذیرفت. با چشم‌پوشی از این ایرادات، باید دانست که این احادیث مخالف با آیات کتاب الله می‌باشند که به‌صراحت و با تأکیدات متعدد زوجه را در تمام ماترک سهیم می‌داند. از طرف دیگر با روایات عدیده و کثیره وارده در کتاب الارث که بنا به مسئله به ارث زوجه پرداخته و نصیب ایشان را در تمام ترکه معرفی کرده‌اند و برخی از فقها به تواتر و برخی دیگر نیز به صحت متنی و دلالی آن‌ها تصریح نموده‌اند، مخالف و معارض می‌باشند. به این وضعیت باید تعارض با روایات منصوصه که سهیم بودن زوجه در تمام ماترک نص آن‌هاست، اضافه گردد. با در نظر گرفتن تمام این موارد و مطالب روایات وارده نمی‌توانند مثبت حکم محرومیت برای زوجه باشند، لذا عمل به حکم قرآن، روایات عام یا مطلق کثیره و احادیث منصوصه در این فرع فقهی متعیّن است.

مقالات مرتبط:

1) بررسی روایات وارده در محرومیت زوجه از برخی ماترک، روشن علی شکاری، ابراهیم فولادی سوادکوهی، حقوق، بهار 1392، شماره 1، (20 صفحه، از 73 تا 92)، (علمی _ پژوهشی)
2) بررسی ارث زوجین در فرض انحصار در فقه امامیه، سید حسین صفایی، ابراهیم فولادی سوادکوهی، دیدگاه‌های حقوق قضایی، زمستان 1391، شماره 60، (30 صفحه، از 97 تا 126)، (علمی _ پژوهشی)
3) بررسی آراء فقهای امامیه در زوجه‌ی موضوع محرومیت از برخی ماترک، عباسعلی عمید زنجانی، ابراهیم فولادی سوادکوهی، حقوق، زمستان 1390، شماره 24، (20 صفحه، از 273 تا 292)، (علمی _ پژوهشی)

نوشتن دیدگاه