چکیده:

 مفهوم مسئولیت کیفری و عوامل رافع آن‌یکی از مهم‌ترین مسائل حقوق کیفری می‌باشد که از جمله عوامل رافع، اشتباه است که به دو نوع حکمی و موضوعی تقسیم و اشتباه حکمی یعنی فعل یا ترک فعلی که فرد از جهت جهل به حکم واقعی انجام دهد درحالی‌که عنوان مجرمانه داشته و از دیدگاه حقوق جزای عرفی با توجه به قاعده معروف «جهل به قانون رافع مسئولیت نبوده» ادعای اشتباه حکمی از سوی مرتکب قابلیت استماع نداشته و اشتباه موضوعی یعنی انسان در نفس عملی که مرتکب می‌شود مشتبه باشد و اگر در جرائم عمدی حادث شود تأثیر آن برحسب اینکه به یکی از عناصر و اوصاف اساسی یا فرعی یا یکی از علل مشدده جرم تعلق گیرد متفاوت و درصورتی‌که در جرائم غیر عمدی رخ دهد مسئولیت کیفری را زایل ننموده و در مورد تأثیر اشتباه در کیفر قصاص کتاب‌های فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه حاصله اینکه قبل از تصویب ق.م.ا سال 1370 رویه قضایی حاکی از عدم تأثیر اشتباه در قتل عمدی بوده ولی پس از تصویب قانون و اختصاص ماده 206 و اضافه شدن قید (قصد شخص معین) برای تحقق قتل، عده‌ای بر آن شده که منظور از قید تعیین در ماده مرقوم، تعیین هویتی بوده و زمانی قتل واقعه، قابل قصاص خواهد بود که مجنی‌علیه همان کسی باشد که جانی قصد قتل وی را کرده و چنانچه اشتباهاً دیگری را به قتل رسانده قتل انجام شده از حالت عمدی قابل قصاص خارج خواهد شد و فقها صراحتی در این موضوع نداشته و در مورد اشتباه در هویت، دیه را به عهده جانی و درباره اشتباه در هدف قتل واقعه را خطای محض می‌دانند.

 فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق در سه فصل ارائه شده است:
فصل اول: «تعاریف و معانی لغوی و اصطلاحی اشتباه»
* اشتباه حکمی
* اشتباه موضوعی
* تأثیر اشتباه حکمی بر مسئولیت کیفری
* تأثیر اشتباه موضوعی بر مسئولیت کیفری
فصل دوم
* آیات و روایات مختص اشتباه در حقوق کیفری اسلام
* تأثیر اشتباه بر مسئولیت کیفری در حدود الهی
* تأثیر اشتباه در شخص و شخصیت در فقه اسلام
فصل سوم
* اشتباه در قتل نفس و قصاص
* عوامل رافع مسئولیت کیفری در قصاص
* اشتباه در مصادیق اشخاص مهدور‌الدم
* تعاریف و معانی لغوی و اصطلاحی قصاص
* شرایط لازم برای قصاص عضو
* موارد سقوط یا عدم اجرای قصاص
* موانع اجرای قصاص
نتیجه.

نوشتن دیدگاه