چکیده:
یکی از مهم‌ترین منابع استنباط احکام شرعی نزد فریقین، سنت می‌باشد. سنت عبارت است عبارت است از قول، فعل و تقریر معصوم (ع). حجیت سنت بدان جهت است که معصوم (ع) با احاطه بر تأویل و تفسیر آیات نورانی قرآن کریم، مقاصد الهی را نزول تک‌تک آیات تبیین فرموده تا احکامی که از دل این آیات به دست می‌آید عاری از هرگونه خطا و اشتباهی باشد. حال اگر جهت به دست آوردن وظایف مکلفین تنها به قرآن اکتفا کنیم راه صوابی را نپیموده‌ایم، چراکه قرآن محکماتی دارد و متشابهاتی، منسوخاتی دارد و ناسخاتی، مبیناتی دارد و مجملاتی و ... و بدون استفاده از کلام معصوم (ع) در محضر حضرت حق‌تعالی معذور نخواهیم بود. از آنجائی که وظیفه شرعی مکلفین در عصر غیبت، تقلید از مجتهدان احکام اسلامی است، مجتهدان با استعداد از قوه اجتهاد، احکام شرعی را از دل منابع و ادله، استخراج می‌کنند. در این عصر هم تنها راه رسیدن به سنت، اخبار و روایاتند که اکثریت آن‌ها هم اخبار آحادند. همین اخبار آحاد که حجیت آن‌ها به اثبات رسیده است، یکی از مهم‌ترین ابزار دست مجتهد می‌باشند. وقتی به خبر واحد مقید ظن، با استناد به قول شارع مقدس، به دیده علم نگریستیم در نتیجه خبر واحد می‌تواند عام قرآنی را تخصیص بزند یا حتی آیه‌ای را نسخ نماید. سنت نزد اهل سنت به دلیل محرومیت از کتاب حدیث در طول یک سده، دچار وضع نابسامانی شده که اخبار جعلی فراوان، در آن به چشم می‌خورد، برخلاف سنت نزد اهل شیعه که در آن اتصال به عصر شارع حفظ شده است. حال می‌توان به این نکته رسید که مجتهدان هر دو فرقه برای استنباط احکام شرعی از دل این روایات که مفید سنت هستند چه زحماتی را باید بکشند و مخصوص این نکته که سنت چه جایگاهی را در عرصه اجتهاد دارد.
کلیدواژه‌ها: سنت، حجیت، اخبار آحاد.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در چهار فصل ارائه شده است:
فصل نخست: «کلیات»
* گفتار نخست: تعاریف
* گفتار دوم: راه دستیابی به سنت، خبر
* گفتار سوم: نگاهی به معروف‌ترین کتاب‌های روایی فریقین
فصل دوم: «حجیت سنت»
* گفتار نخست: حجیت سنت نبوی و ادله آن از کتاب، سنت، اجماع و عقل
* گفتار دوم: حجیت سنت اهل‌بیت (ع) و ادله آن از قرآن، روایات، عقل
* گفتار سوم: اقوال در سنت صحابه
* گفتار چهارم: حجیت خبر واحد نزد مذاهب
فصل سوم: «سنت از دریچه تاریخ»
* گفتار نخست: ادوار تاریخی سنت نزد اهل سنت
* گفتار دوم: ادوار تاریخی سنت نزد شیعه
فصل چهارم: «رابطه قرآن و سنت، برداشت از سنت و تعارض بین سنت‌ها»
* گفتار نخست: شناخت رابطه قرآن و سنت
* گفتار دوم: روش برداشت از سنت
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی مطالب و اظهار نظر محقق.
