چکیده:
در این پایاننامه، احکام مربوط به وجوب جهاد، وجوب عینی یا کفائی، جهاد ابتدائی و دفاعی، شرایط وجوب جهاد، احکام و شرایط کسانی که جهاد بر آنها واجب است، بیان افراد و گروههایی که جهاد با آنها واجب میباشد، زمان و مکان جهاد، روش و چگونگی مبارزه و درگیری با دشمن، چگونگی برخورد با اسیران جنگی و غیره مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. بهطور کلی همه فقها و علمای مذاهب اسلامی اتفاق نظر دارند که خداوند جهاد را با توجه بهصراحت آیات وجوبی جهاد، بر تمام کسانی که توانائی شرکت در جهاد را دارند، واجب فرموده است. از این وجوب، به نصّ آیات، افراد مریض و کسانی که از لحاظ مالی و جسمی توانائی ندارند، استثنا شدهاند. در جهاد ابتدائی زمان و مکان جهاد، مشخص شده ولی در جهاد دفاعی هیچ شرطی چه از لحاظ مکانی و چه زمانی مطرح نشده و بر هر مرد و زن مکلّفی واجب شده است. حفظ آمادگی و مرابطه (مرزبانی) با توجه به اطلاق آیه، در زمان غیبت نیز جایز، بلکه واجب شمرده است. در برخورد با اسیران جنگی میان علمای اهل سنت و شیعه اختلاف نظر وجود دارد، ولی بهطور کلی نحوهی برخورد با اسیران جنگی، با توجه به روایات و آیات، به عهده امام و حاکم قرار داده شده است.
کلیدواژهها: جهاد، جهاد ابتدائی، جهاد دفاعی، وجوب کفائی، شرایط وجوب.