چکیده:

 صفت خوف و رجاء در زندگی عملی انسان نقش تعیین کننده‌ای دارد، زیرا انسان با داشتن امید، از خطر ورود در زمره کافران رهایی یافته و با دارا بودن بیم، خود را از مکر الهی در امان نمی‌بیند. خوف و رجای حقیقی، هرگونه موانع کمال را از سر راه انسان برداشته، موجب وصول انسان به مراتب بالای قرب الهی می‌گردد و براى هر انسان خواهان سعادت، اعم از سعادت دنیوى و اخروى لازم است. مؤمن راستین هم امید به لطف و رحمت حق‌تعالی دارد و هم از عذاب و کیفر خداوند وحشت دارد. امیدِ تنها، بدون عمل، غرور و خود فریبی است؛ خوفِ تنها نیز ناامیدی می‌آورد که از گناهان بزرگ و خطرآفرین است، از این‌رو، دانشمندان علم اخلاق در مورد این دو صفت و همراه بودن آن‌ها سخت تأکید کرده‌اند. احوال زندگی مردم نشان می‌دهد، بیشتر آنان دچار افراط و تفریط در این زمینه‌اند. یکی از دلایل این امر، روشن نبودن مسئله است؛ بنابراین با بیان دقیق جنبه‌های مسئله، می‌توان از افراط و تفریط در این زمینه جلوگیری کرد. این پژوهش درصدد است، با بررسی میزان خوف و رجاء و بررسی این دو مفهوم و نسبتشان با یکدیگر و پیامدهای ناشی از آن، نقش خوف و رجاء را در حیات اخلاقی انسان تبیین نماید تا جامعه اسلامی‌مان به آرمان اصلی‌اش که جامه عمل پوشاندن به تمام دستورات دینی است نزدیک‌تر گردد.

کلیدواژه‌ها: خوف، رجاء، غرور،تمنی،یاس،قنوط.

 فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق دارای شش فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات»
فصل دوم: «بررسی جایگاه و حقیقت خوف»
* بیا حقیقت خوف
* خوف از خداوند
* فضیلت خوف از خداوند و ترغیب به آن
* منشأ خوف از خداوند
* تقسیم خوف به ممدوح و مذموم
* درجات و مراتب خوف
فصل سوم: «بررسی جایگاه و حقیقت رجاء»
* بیا حقیقت رجاء
* منشأ رجاء به خداوند
* فضیلت رجاء به خداوند و ترغیب به آن
* متعلق رجاء
* مراتب رجاء
* انواع رجاء
* ضد رجاء
* موانع رجاء
فصل چهارم: «بررسی رابطه خوف و رجاء»
* حدود خوف و رجاء
* مراتب خوف و رجاء
* رابطه خوف و رجاء
* ضرورت رعایت اعتدال در خوف و رجاء
* نقش محبت در خوف و رجاء
* تقدم خوف و رجاء در موارد خاص
فصل پنجم: «پیامدها و آثار خوف و رجاء در حیات اخلاقی»
* آثار مثبت خوف و رجاء در حیات اخلاقی
* پیامدهای منفی به هم خوردن تعادل خوف و رجاء
فصل ششم: «نتیجه‌گیری و پیشنهادات»

نوشتن دیدگاه