چکیده:

 بر اساس تعالیم اسلامی تزکیه‌ی نفس، نقش مهمی در نورانیت قلب، برای دریافت علوم الهی دارد و تنها راه ورود به سطوح بالاتر زندگی معنوی و مشاهده‌ی معارف الهی است. قرآن کریم مهم‌‌ترین شرط ژرفکاوی در متن مقدس قرآن و عبور از لفظ به معنا و از معنا به حقایق قرآن را، تزکیه‌ی نفس قرار داده‌ است تا جایی که معتقد است: فهم عمیق حقایق قرآن در انحصار پاکان است «لَایَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»(واقعه،79). برای تحقق این امر، تبعیت از متعالى‌‌ترین و شایسته‌‌ترین الگوی انسانیت، پیامبر اکرم (ص) را پیشنهاد می‌نماید «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ»(احزاب،21). روایات معصومین (ع) نیز هماهنگ با کلام نور، مردم را به عمل به رهنمودهاى روشنگرانه‌ی قرآن، برای ربانی شدن و فهم فقیهانه‌ی معارف قرآن، فرا می‌خواند؛ بنابراین تشنگان دانش‌‌های قرآن، صرفاً با فراگیری علوم ظاهری قرآنی نمی‌توانند از بحر معارف قرآن سیراب شوند، بلکه باید با نوشاندن شراب طهور به کام جانشان، آنان را برای غور و غوص در اعماق بی‌‌انتهای آن بحر بیکران مهیا کرد. این رساله، بعد از بیان کلیات و تعریف مسئله، در بخش دوم: بر اساس آیات و روایات و سخنان دانشمندان اسلامی ثابت می‌کند که فهم دقیق و عمیق برخی از انواع علوم قرآن در گرو پاک کردن نفس از گناه و پلیدی است؛ و در بخش سوم: توانایی تفسیر و تأویل صحیح آیات قرآن مجید را مختص پاکان و دور از دسترس قلب‌‌های بیمار و اندیشه‌‌های منحرف گناه‌کاران و بدکاران می‌داند و بعد از اثبات مدعای خود، در بخش چهارم: راه‌های عملی نمودن تزکیه‌ی نفس را در اختیار عموم قرار می‌دهد تا افرادی که طالب حقایق قرآنی هستند، گام در عرصه‌ی طهارت بگذارند تا از این راه به هدف مطلوب خود دست یابند.

کلیدواژه‌ها: تزکیه، نفس، تزکیه‌ی نفس، فهم عمیق، علوم قرآن، معارف قرآن.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق دارای چهار بخش می‌باشد:
بخش نخست: «صورت‌بندی حل‌ مسئله»
بخش دوم: «نقش تزکیه‌ی نفس در فهم عمیق علوم قرآن»
* فصل اول: نقش تزکیه‌ی نفس در شناخت وحی نبوی
* فصل دوم: محکم و متشابه و تزکیه‌ی نفس
* فصل سوم: نقش تزکیه‌ی نفس در شناخت نسخ در قرآن
* فصل چهارم: امثال قرآن و تزکیه‌ی نفس
بخش سوم: «نقش تزکیه‌ی نفس در فهم عمیق معارف قرآن»
* فصل نخست: کلیات بخش
* فصل دوم: تفسیر عرفانی و تزکیه‌ی نفس
* فصل سوم: جایگاه تزکیه‌ی نفس در تفسیر مأثور
بخش چهارم: «عملی نمودن مفهوم»
* فصل نخست: کلیات
* فصل دوم: مهم‌ترین عوامل درونی مؤثر بر تزکیه‌ی نفس
* فصل سوم: عوامل محیطی (بیرونی) مؤثر بر تزکیه‌ی نفس.

نوشتن دیدگاه