چکیده:

 احکام فقهی بر پایه مصلحت و مفسده جعل شده است سؤال مهم و اصلی این است آیا ممکن است حکم مسئله‌ای مانند احکام حج بر اثر شرایط و موقعیت‌هایی تغییر نماید؟ چون اساس احکام الهی بر پایه دائمی بودن و تغییرناپذیری استوار شده است. با مراجعه به روایات و قواعد مسلم فقهی می‌توان به این نتیجه رسید که برخی احکام (مانند احکام موجود در حج به علت تغییر فیزیکی اماکن مقدسه) در شرایطی دچار تغییر می‌شوند. ما در این رساله، با توجه به اینکه احکام فقهی در زمینه این تغییرات دارای مبانی و دلایلی است که عموماً در بیشتر موارد جاری می‌شود مثل عسر و حرج، تقیّه، نفی ضرر، المیسور لا یسقط بالمعسور، اضطرار و ضرورت و ... مباحثی را جهت آشنایی با این مبانی مطرح نمودیم و در نهایت ضمن بیان اقوال و دیدگاه‌های فقها و ادله ایشان، به این نتیجه رسیدیم که برخی احکام حج با توجه به عناوین و مصادیق احکام ثانویه مثل قاعده‌های عسر و حرج، تقیه، نفی ضرر، اضطرار و ... دچار تغییراتی می‌گردند؛ و در نهایت به جمع‌بندی فتاوا با توجه به منابع، ارائه شده است؛ و در خاتمه به نتیجه تحقیق و توضیح موانع موجود و آنچه باید مورد تحقیق و تفحص قرار گیرد پرداخته شده است.

نوشتن دیدگاه