چکیده:

 منظور از هدایت، راهنمایی به‌سوی خیر و صواب است که به دو گونه نشان دادن راه و یا رساندن به مقصد واقعی، صورت می‌گیرد. در مقابل آن، ضلالت قرار دارد که به‌معنای انحراف و دوری از حق است. با توجه به آیات قرآن کریم، هدایت از جانب خداوند دارای دو نوع هدایت عامه و هدایت خاصه می‌باشد که هدایت عامه خود، گاهی تکوینی و گاهی تشریعی است. هدایت عامه تکوینی آن هدایتی است که خداوند در طبیعت هر موجودی اعم از جمادات، نباتات و حیوانات قرار داده و هر یک به‌مقتضای طبع خود به‌سوی کمال سیر می‌کند. منظور از هدایت عامه تشریعی نیز آن است که خدا تمام بشر را به‌وسیله ارسال رسل و انزال کتب هدایت می‌نماید؛ اما هدایت خاصه، هدایتی است ربانی که اعطای حکیمانه خداوند به بندگانی خاص می‌باشد. انبیای الهی، پیشوایان معصوم و علمای ربانی که وارثان انبیا هستند، از عاملان اصلی هدایت از طرف خداوند می‌باشند و همگی اهداف مشترکی را دنبال می‌کنند که مهم‌ترین آن دعوت مردم به توحید و خداپرستی می‌باشد. عواملی چون یاد خدا، قلب سلیم، تهذیب نفس، تفکر و علم، به‌همراه ایمان، زمینه‌ساز هدایت در انسان می‌باشد. در مقابل، طاغوت‌های زمان، دوستان ناباب، تقلید از گذشتگان و پیروی از اکثریت نااهل، از عوامل ضلالت است که پیروی از شیطان، دنیاپرستی و هوای نفس زمینه‌های آن را فراهم می‌کند. از آنجا که تمام اموری که در نظام هستی جریان دارد، دارای مراحل و مراتبی است، هدایت و گمراهی انسان نیز ناگهانی انجام نمی‌شود و مراتبی دارد؛ بر این اساس، اسلام، ایمان و ولایت از مراتب هدایت بوده و مریضی قلب، انحراف از حق و کفر، از مراتب ضلالت به‌شمار می‌رود. در مجموع می‌توان گفت خداوند انسان را به‌عنوان اشرف موجودات آفریده و او را مشمول هدایت تکوینی و تشریعی نموده است و انسان با اختیار خود، مسیر سعادت یا شقاوت را انتخاب می‌کند.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق دارای پنج فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات و مفاهیم»
* کلیات
* مفاهیم
فصل دوم: «اقسام هدایت»
* هدایت تکوینی
* مصادیق هدایت تکوینی
* هدایت تشریعی
* نسبت هدایت تکوینی تشریعی
فصل سوم: «عوامل و زمینه‌های هدایت»
* عوامل هدایت
* زمینه‌های هدایت
فصل چهارم: «عوامل و زمینه‌های ضلالت»
* عوامل ضلالت
* زمینه‌های ضلال
فصل پنجم: «مراتب هدایت و ضلالت»
* مراتب هدایت
* مراتب ضلالت
* نتیجه هدایت.

نوشتن دیدگاه