چکیده:
ویژگی تعصب و زمینه‌ی اصلی آن یعنی تکبر مورد توجه و عنایت خاص امام علی (ع) در نهج‌البلاغه می‌باشد. خصیصه تعصب آثار و پیامدهای مثبت و منفی تربیتی فراوانی بر افراد و گروه‌ها داشته که اگر ویژگی مذکور به شکل ناروا و بدون تأمل صورت بگیرد موجب نزاع، تفرقه و اختلاف در میان مردم، اقوام و ملل می‌شود. هر چند محققان و اندیشمندان در شروحی که بر نهج‌البلاغه نگاشته‌اند، در مورد پیامدهای مثبت و منفی تعصب مطالب مفید زیادی را بیان کرده‌اند؛ اما در این تحقیق توصیفی _ تحلیلی به روش کتابخانه‌ای تعصب و زمینه اصلی پیدایش آن یعنی تکبر به‌ویژه در خطبه قاصعه مورد بررسی قرار گرفته و درصدد یافتن پاسخ این پرسش‌هاست: 1) پیامدهای تربیتی تعصب و علاج زمینه اصلی آن (تکبر) از منظر نهج‌البلاغه با تأکید بر خطبه قاصعه در حوزه‌های فردی و اجتماعی کدام است؟ 2) مفهوم، مبانی و ویژگی‌های تعصب از دیدگاه قرآن کریم و نهج‌البلاغه با تأکید بر خطبه قاصعه چیست؟ 3) راه‌های خروج از تعصب و علاج زمینه اصلی پیدایش آن (تکبر) در فرد و جامعه چیست؟ از مطالب این تحقیق استفاده می‌شود که اختلاف و تفاوت جسمانی و نژادی از آیات الهی بوده و ملاک امتیاز و برتری ایمان، تقوا و عمل صالح است. هم‌چنین بانی تعصب ابلیس بوده که سبب نزاع، اختلاف در حوزه‌های فردی و اجتماعی و سلطه مستکبران می‌شود.
کلیدواژه‌ها: تعصب و تکبر، تربیت، نهج‌البلاغه، خطبه قاصعه.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق دارای پنج فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات تحقیق»
فصل دوم: «مبانی نظری و پیشینه تحقیق»
* بخش اول: مبانی نظری تحقیق
جهل و نادانی
تکبر کفر
عوامل و زمینه‌های پیدایش تعصب
عوامل و زمینه‌های پیدایش تکبر
* بخش دوم: پیشینه تحقیق
فصل سوم: «متدلوژی یا روش‌شناسی»
فصل چهارم: «یافته‌های پژوهش»
* بخش اول
یافته‌های سؤال اول
* بخش دوم
یافته‌های سؤال دوم
* بخش سوم
یافته‌های سؤال سوم:
* بخش چهارم
یافته‌های سؤال چهارم
فصل پنجم: «بحث و نتیجه‌گیری».
