چکیده:
نهج‌البلاغه که بیانگر زندگی برترین مردمان و پاک‌ترین آنان می‌باشد، چراغی فروزان است که مسیر را برای ساختن آینده روشن می‌سازد؛ تا انسان‌ها در مسیر استوار آن حرکت کنند و خودشان را از گمراهی نابودکننده نجات دهند. اگر اندکی درباره سخنان امام تأمل کنیم، تلاش امام را در هدایت مخاطبین به راه حق و دور کردن آن‌ها از گمراهی را درمی‌یابیم. قصد او گسترش مفاهیم انسانی و اسلامی است و در این زمینه مفاهیم قرآنی و تصاویر متنوع را به کار برده تا به وسیله آن‌ها مسائل مختلفی را برای مخاطبینش بیان نماید. امام موضوع هدایت و ضلالت را به شکل گسترده‌ای در بسیاری از خطبه‌هایش در نهج‌البلاغه که برادر قرآن نامیده شده است، بررسی نموده است؛ زیرا این مفاهیم نقش سرنوشت سازی در سعادت انسان یا شقاوت او دارند. افکار امام در نهج‌البلاغه، متأثر از نگرش اسلامی اوست. که آن‌ها را در قالب الفاظ ریخته و در اختیار مخاطب عام و خاص قرار داده است. سبک و روش امام برای هدایت نمودن یکسان نیست؛ گاهی زبان موعظه را به کار می‌برد.گاهی از سرزنش و نکوهش استفاده می‌کند، گاه افراد و اشخاص را هدایت می‌کند و گاه جامعه را مورد خطاب قرار می‌دهد. امام انواع مختلف هدایت و ضلالت را با زیباترین الفاظ و عالی‌ترین مفاهیم بیان نموده است. مهم‌ترین عوامل و زمینه‌های هدایت و ضلالت را برمی‌شمارد. امام برای رهایی از ضلالت راه‌هایی را معرفی می‌کند که از جمله آن‌ها: ایمان به خداوند، تمسک به قرآن، پیروی از پیامبر و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را می‌توان نام برد. امام به دنبال بیان نمودن امور گمراه‌کننده، پیامدها و اثرات و عواقب سوء آن‌ها را برمی‌شمارد تا مردم را از ارتکاب آن اعمال بر حذر دارد.
کلیدواژه‌ها: امام علی(ع) ،هدایت،ضلالت، خطبه.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق دارای پنج فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات تحقیق»
فصل دوم: «هدایت و ضلالت، تعاریف،ذ اهمیت، انواع، عوامل و مقتضیات آن‌ها در قرآن»
* هدایت
* هدایت در لغت
* سیر تغییر و تحول معنایی واژه هدایت
* اسلام و مسئله هدایت
* جایگاه و اهمیت و ضرورت هدایت
* کاربرد واژه هدایت و ضلالت در قرآن
* تعاریف هدایت
* معانی هدایت در قرآن
* اقسام هدایت در قرآن
* زمینه‌های هدایت در قرآن
* عوامل هدایت در قرآن کریم
* شیوه‌های هدایت
* ضلالت
* ضلالت در لغت
* انواع ضلالت
* عوامل ضلالت در قرآن
فصل سوم: «هدایت ، معانی، انواع، عوامل، مقتضیات و موانع آن در نهج‌البلاغه»
* هدایت در نهج‌البلاغه
* معانی هدایت در نهج‌البلاغه
* انواع هدایت در نهج‌البلاغه
* مقتضیات هدایت از دیدگاه امام در نهج‌البلاغه
* اسالیب و شیوه‌های هدایت‌گری امام علی(ع)
* عوامل هدایت از دیدگاه امام در نهج‌البلاغه
* ابزار هدایت
* ویژگی هدایت یافتگان در نهج‌البلاغه
* موانع هدایت
* اصحاب و مصادیق هدایت در کلام امام(ع)
فصل چهارم: «ضلالت، زمینه‌ها و انواع و عوامل آن در نهج‌البلاغه»
* ضلالت در نهج‌البلاغه
* معنای ضلالت در نهج‌البلاغه
* انواع ضلالت
* عوامل ضلالت در نهج‌البلاغه
* ابزار گمراهی
* دلایل گمراهی مردم عصر امام
* مصادیق ضلالت در نهج‌البلاغه
فصل پنجم: «نتیجه‌گیری»
* نتیجه‌گیری.
