چکیده:
عبادت، نهایت خشوع و اظهار ذلت در پیشگاه خداوند است. عبادت در قرآن کریم از جایگاه بالایی برخوردار است و بهعنوان هدف خلقت بیان شده است. مطالعهی آثار زندگی بشر نشان داده هر زمان که بشر وجود داشته، پرستش هم بوده است. هر چند ممکن است، در این مورد خطای در مصداق، پیش آید، پرستش، جزئی از وجود و کشش فطری انسان است. آفرینش هستی و بعثت همه پیامبران برای عبادت و اجرای درست آن بوده است؛ و در عین وجود آن در همه ادیان الهی، بوده و در اسلام به بهترین شکل آن تجلی نموده است. عبادت (نماز) بهعنوان پاککنندهی کبر و پشتوانهی عظیم برای حل مشکلات بیان شده و برجستهترین اثر آن در انسانها، امنیت و سلامت روان و جسم یاد شده است. این پژوهش پس از بررسی از اطلاعات و منابع معتبر، به نقش عبادت در سازندگی فردی و اجتماعی و فلسفه عبادت از نگاه امام علی (ع) پرداختهشده و حاصل پژوهش، آن است که ازنظر امام (ع) عبادت، تنها راه نجات از بحرانهای فکری، روحی و اعتقادی فردی و اجتماعی است.
کلیدواژهها: خداوند، قرآن، نهجالبلاغه، عبادت، بینش، انسان، خضوع، جامعه.
فصول پایاننامه:
این تحقیق دارای چهار بخش میباشد:
بخش اول: «بنیادهای مفهومی و زمینههای تاریخی»
* فصل اول: کلیات
* فصل دوم: مفهوم شناسی
گفتار اول: معنای لغوی و اصطلاحی عبادت
گفتار دوم: فطرت و عبادت
گفتار سوم: عبادت در ادب جاهلی
* فصل سوم: زمینههای تاریخی عبادت
گفتار اول: عبادت و پیشینههای تاریخی آن
گفتار دوم: عبادت در دوره جاهلی
گفتار سوم: عبادت در ادیان پیشین
نتیجه
بخش دوم: «عبادت در قرآن و سنت نبوی و علوی»
* فصل اول: عبادت در قرآن
گفتار اول: ارزش عبادت
گفتار دوم: انواع عبادت
گفتار سوم: اسوه عبادت
* فصل دوم: عبادت در سنت نبوی
گفتار اول: رسول اکرم (ص) و عبادت
گفتار دوم: شیوه عبادت پیامبر (ص)
گفتار سوم: خلوت راز
* فصل سوم: عبادت در سنت و سیره علوی
گفتار اول: اهمیت عبادت امام علی (ع)
گفتار دوم: برجستگیهای عبادت علوی
گفتار سوم: مراتب عبادت در نگاه امام
نتیجه
بخش سوم: «مفهوم عبادت در نهجالبلاغه»
* فصل اول: عبادت در نهجالبلاغه
گفتار اول: عبادت به معنای عام و خاص
گفتار دوم: گونههای عبادت
گفتار سوم: سایر عبادت
* فصل دوم: ارکان عبادت
* فصل سوم: فلسفه عبادت در نهجالبلاغه
گفتار اول: تشریع عبادت
گفتار دوم: احکام عبادی
گفتار سوم: فلسفه حج از زوایای دیگر
نتیجه
بخش چهارم: «آثار، عوامل گرایش، آفات عبادت»
* فصل اول: آثار عبادت
گفتار اول: دستاوردهای روانی
گفتار دوم: دستاوردهای رفتاری
گفتار سوم: دستاوردهای جسمی، شخصیتی، اجتماعی
* فصل دوم: عوامل گرایش در عبادت
گفتار اول: علم و آگاهی
گفتار دوم: کمک و توفیق خواستن از خداوند
گفتار سوم: جدیت و پشتکار
گفتار چهارم: موعظه و تذکر
* فصل سوم: موانع عبادت
گفتار اول: نادانی
گفتار دوم: هوای نفس
گفتار سوم: کبر و غرور
* فصل چهارم: آفات عبادت
گفتار اول: ریا
گفتار دوم: عجب
گفتار سوم: غفلت
نتیجه
خاتمه و نتیجه پژوهش.