چکیده:

 بررسی اوضاع سیاسی، مذهبی و فرهنگی جهان اسلام در سده هفتم، نشان می‌دهد این دوران مقارن با حوادث و رویدادهایی است که سرنوشت اسلام را رقم می‌زد. اهم این رویدادها حملات‌ پی‌در‌‌‌پی مغول به سرزمین‌های اسلامی و سقوط خلافت عباسیان است. از شاخصه‌های مهم این دوران بحران‌های شدید فکری، فرهنگی و اخلاقی است. حملات مغول مرزهای فرهنگی و عقیدتی مسلمین را در هم‌ریخت. سده هفتم با تمام خرابی‌های روحی و فیزیکی حملات مغول و تخریب‌های فکری، عقیدتی که در پی داشت؛ نقطه عطفی در تاریخ اسلام، بالأخص مذهب تشیع بود. با نابودی دستگاه خلافت عباسی، شیعه مجال یافت تا عقایدش را از پس سال‌ها اختناق و پنهان‌کاری احیاء و ترویج کند. بر این اساس قرن هفتم قرنی است که علمای شیعه هر یک به نحوی در احیا و شناساندن مکتب تشیع و تعالی آن نقش‌آفرینی کردند. یکی از شخصیت‌های برجسته و تأثیرگذار شیعه در این قرن، سید رضی الدین علی ابن موسی بن‌جعفربن طاووس است که اقدامات مؤثری در تکوین عقاید تشیع داشت. این عالم شیعی نقش قابل‌توجهی را از طریق گسترش و تعمیق ادبیات و فرهنگ دعایی تشیع در دنیای سنی مذهبان آن روز ایفا کرد. این پژوهش باهدف نمایاندن تأثیرات و نقش سید ابن طاووس در گسترش ادعیه و در این راستا تعمیق فرهنگ و مبانی تشیع صورت گرفته است. روش انجام پژوهش، توصیفی _ تحلیلی و در حوزه بررسی‌های تاریخی و کتابخانه‌ای است که اتکا آن، برگردآوری اطلاعات از منابع اصلی و پژوهشی می‌باشد. نتایج حاصل از تحقیق، نشان می‌دهد تلاش در جهت بازشناسی ادعیه شیعه، در دوره عباسیان و فضای فکری حاکم بر دوره ایلخانان از مهم‌ترین دلایل توجه سید ابن طاووس به نگارش و تدوین ادبیات دعایی است. لذا سید با هدف گردآوری، بازشناسی، مستندسازی، سامان‌دهی، مکتوب سازی و نشر ادعیه توانست، نقش برجسته‌ای را در حوزه ادبیات دعایی شیعه ایفا نماید.

کلیدواژه‌ها:ادبیات دعایی، ایلخانان، تشیع، دعا، سید ابن طاووس، فرهنگ.

فصول پایان‌نامه:

 این پایان‌نامه شامل پنج فصل می‌باشد:
فصل اول: «کلیات»
فصل دوم: «تاریخ ادبیات دعایی تشیع»
فصل سوم: «بستر تاریخی»
فصل چهارم: «رضی الدین سید ابن طاووس»
فصل پنجم: «سید ابن طاووس و ادبیات دعایی»

نوشتن دیدگاه