چکیده:
محور اصلی این نوشتار بررسی تطبیقی مسئله سعادت از دیدگاه دو فیلسوف مسلمان فارابی و سهروردی میباشد فارابی و سهروردی بهعنوان دو اندیشمند مسلمان، سعادت را بالاترین لذت در درازمدت میدانند و اراده به معنای اختیار، قوهی ناطقهی نظری و فطرت مشترک را شرط لازم سعادت نه شرط کافی سعادت معرفی کردهاند و از نظر هر دو فیلسوف سعادت بهعنوان امری مشکک بالاترین مرتبهی قرب به خداست و همین امر مؤید تأثیر آنان از متون دینی میباشد. فارابی و سهروردی در بحث از سعادت بر اساس شناخت انسان عمل میکنند با این تفاوت که فارابی در بحث کاملاً بر سنت مشایی قرار دارد و انسان را ظهور و بروز عقلانیت میداند حال آنکه سهروردی حکیمی اشراقی، است لذا از نظر او انسان از عالم اشراق و ایمان به عالم مادی سیر میکند و روح او که جوهر مجرد است از عالم غیب برای شناخت تفصیلی به عالم محسوس نزول کرده است و برای رهایی از عالم ماده باید به مرحلهی شهود برسد که تنها بهواسطهی سیر و سلوک و ریاضت حاصل میشود. تفاوت دیگر میان این دو فیلسوف در مورد انسان این است که انسان فارابی، انسان اجتماعی است که برای رسیدن به سعادت بهعنوان خیر مطلق با سایر اعضاء تعاون و همکاری دارد و امکان کسب فضایل و راههای رسیدن به سعادت حقیقی در مدینهی فاضله هموار میباشد در حالی که در مدینههای غیر فاضله سعادت، غیرحقیقی یا پنداری میباشد؛ اما انسان سهروردی، سالک فردی است که با تزکیه و تهذیب و ترک لذات دنیوی میخواهد به مرحلهی شهود رسیده و از تعلقات مادی رهایی یافته و به مقام قرب الهی و لاهوتی برسد.
کلیدواژهها:سعادت، فارابی، سهروردی، فضیلت، لذت، نفس ناطقه، کشف و شهود، رهایی.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در سه فصل ارائه شده است:
فصل اول: «آراء فارابي در مورد سعادت و راه رسيدن به آن»
* مقدمه
* مباني انسانشناسی فارابي
* مباني جامعهشناختی سعادت
* تشابه اهل مدینهی فاضله به موجودات عالم هستي
* سياست و سعادت
* سعادت و مشخصههای آن
* انواع سعادت
* راههای وصول به سعادت
فصل دوم: «آراء سهروردي در مورد سعادت و راه رسيدن به آن»
* مقدمه
* مبانی انسانشناختی سهروردی
* مباني وجود شناختي سعادت (نورشناسی)
* مباني اشراقي و شهودي سعادت
* احوال سالكان طريق اشراق
* مباني معرفتشناسی سعادت
* مباني سياسي سعادت
* سعادت از ديدگاه سهروردي
* راههای وصول به سعادت
* مراتب سعادتمندان
فصل سوم: «بررسي تطبيقي آراء فارابي و سهروردي در مورد سعادت و راه رسيدن به آن»
نتیجهگیری و جمعبندی.