چکیده:
مصحف امیرالمؤمنین علی (ع) قرآنی بود که آن حضرت، پس از وفات پیامبر اکرم (ص) به جمع و تدوین آن همت گماشت. طبق مدارک و منابع فریقین اعم از روایات و گزارش‌ها تاریخی، اصل وجود چنین مصحفی ثابت و تردیدناپذیر است؛ با استفاده از همین گزارش‌ها می‌توان به چگونگی تفاوت ساختاری و محتوایی این مصحف با مصحف موجود پی برد. آن‌چنان‌که از روایات برمی‌آید، این مصحف، قرآن صرف نبوده بلکه شامل ویژگی‌هایی چون مرتب بودن سور به ترتیب نزول قرآن، بیان شأن نزول، ناسخ و منسوخ، تأویل و تفسیر و ... بوده است؛ اما باوجوداین گزارش‌ها که حجم اخبار آن درر منابع اهل سنت بیش از منابع شیعه است، برخی از اهل سنت صحت‌وسقم اسانید و مضامین گزارش‌ها دراین‌باره را زیر سؤال برده‌اند و سعی در انکار چنین مصحفی دارند. این دیدگاه و همچنین سخنان ناسنجیده گروهی از اخباریون شیعه چون محدث نوری و جزایری دستمایه داوری گروهی از اهل سنت در اتهام تحریف قرآن به شیعه شده است. این گروه که عموماً از تیره وهابیان می‌باشند بااستمساک به دعاوی گروهی چون محدث نوری در فصل الخطاب و نعمت‌الله جزایری در منبع الحیاه مدعی شده‌اند که برخی شیعیان با پذیرش وجود چنین مصحفی، قائل به تحریف‌شده‌اند. محدث نوری نیز بدون غور در صحت‌وسقم اسانید روایاتی که به آن‌ها استدلال کرده، بهانه به دست این گروه داده است. چنین رویکردی به همراه اختلاف‌نظر در مورد ویژگی مرتب بودن سور بر طبق نزول قرآن، اهمیت پرداختن به این موضوع را نشان می‌دهد.
کلیدواژه‌ها: مصحف امام علی (ع)، روایات، فریقین (شیعه و سنی)، ترتیب نزول، وهابیان، اخباریون شیعه.
