چکیده:

 یکی از محورهای عمده تلاش دانشمندان شیعه در حوزه حدیث، شرح و حاشیه‌نگاری بر کتاب‏های حدیثی است. این حرکت، به‌طور عمده از اوایل قرن یازدهم هجری باهدف تبیین مراد جدی و مفاد استعمالی احادیث، پا به مجموعه دانش‌های حدیثی نهاد. در این میان الکافی به عنوان یکی از معتبرترین جوامع حدیثی شیعه، منبعی است که هر گروه از اهل حدیث و فلسفه و کلام و غیره بدان مراجعه و در احادیثش نظر و تفکّر می‌کنند و به سبب اهمیت و جایگاه برجسته‌اش مکرّر شرح‌هایی بر آن نگاشته‌اند و در این بین، «شرح الاصول الکافی»، ژرف‌ترین و عمیق‌ترین شرحی است که به خامه حکیم متألّه و فیلسوف ربانی، ملاصدرای شیرازی، تدوین‌یافته است. اهتمام شارح به جایگاه سند و متن در شرح روایات، کاملاً به بلندای افق اندیشه وی در زمینه دانش حدیث اشاره دارد. ملاصدرا آنچه از مایه‌ها و ابزار علم را در اختیار داشته برای فهم متنی و فرا متنی احادیث به کار می‌بندد؛ تا بدان جا که ملاک ارزش‌گذاری و اعتبار روایات اصول کافی را که غالباً پیرامون مباحث اعتقادی و اخلاقی است، با معیار متن و محتوا سنجیده و سند را شاهدی بر استواری آن تلقی می‌کند. رویکرد کلی شارح در تبیین احادیث، باوجود شاخص بودن جنبه فلسفی و عرفانی و مبادی حکمی در آن، رویکردی جامع و دربردارنده بیشتر مباحث فقه‌الحدیث بوده است. ملاصدرا با گردآوری قواعد مرتبط با احراز صحت متن، مباحث ادبی و قرینه‌های پیوسته، در فهم ظاهر احادیث کوشیده و با استناد فراوان به آیات قرآن، جمع‌آوری احادیث وارده در یک موضوع، همچنین توجه به معیار تاریخ، مباحث فقهی، قواعد اصول فقه، مباحث علوم قرآنی، دانش‌های حدیثی، قواعد منطقی، مباحث روان‌شناسی در شناخت مراد جدی حدیث و شناخت مقاصد معصومین (ع) همت گماشته است. هرچند از تأثیر حکمت متعالیه و توجّه به جایگاه عقل و مبانی ابتکاری آن مانند هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، خداشناسی و راهنما شناسی، در شرح صدرالمتألهین نمی‌توان غافل شد و آن را می‌توان تلاشی در راستای تقارن و هماهنگی برهان و عرفان با سنّت معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها:شرح الاصول الکافی، ملاصدرا، الکافی، مبانی روش‌شناسی، فهم احادیث.

 مقالات مرتبط:

 فلسفه نبوت و جایگاه آن در باور ملاصدرا با تأکید بر کتاب الحجة، شرح اصول کافی، نهله غروی نائینی، عبدالله میراحمدی سلوکروئی، سفینه، بهار 1390، شماره 30، (26 صفحه، از 59 تا 84)، (علمی _ ترویجی).
فصول پایان‌نامه:

 این پایان‌نامه شامل شش فصل می‌باشد:
فصل اول: «مقدمه و کلیات»
فصل دوم: «بررسی سندی احادیث در شرح اصول کافی»
فصل سوم: «بررسی متنی احادیث در شرح اصول کافی»
فصل چهارم: «بررسی فرا متنی در شرح اصول کافی»
فصل پنجم: «تأثیر حکمت متعالیه بر شرح اصول کافی»
فصل ششم: «نتایج و پیشنهادات».

نوشتن دیدگاه