چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی موارد عِرضی و آبرویی حقالناس از دیدگاه مذاهب خمسه پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی است و با روش کتابخانهای به گردآوری اطلاعات از کتب معتبر خواهیم پرداخت. سرمایهی بزرگ انسان در زندگی آبرو و شخصیت او است. آبروی اشخاص گاهی بهطور غیرواقعی مورد هتک قرار میگیرد. شخصی که کار خلافی را مرتکب نشده بهراحتی توسط دیگران متهم میشود. مذاهب خمسه همگی اتفاق دارند که بهتان، قذف، شهادت دروغ و سبّ از موارد نقض عِرضی و آبرویی غیرواقعی هستند. آبروی اشخاص گاهی منطبق با واقعیت مورد نقض قرار میگیرد. مذاهب خمسه همگی اتفاق دارند که غیبت، سخنچینی، تجسس و استهزاء از موارد نقض عرضی و آبرویی منطبق با واقعیت هستند و مذاهب خمسه اتفاق دارند که موارد نقض عِرضی و آبرویی منطبق با واقعیت به دلیل پردهدری و کشف راز، حرام و از مصادیق حقالناس هستند. رابطهی فقهی بین موارد عرضی و آبرویی و حقالناس رابطه تساوی است. موارد عرضی و آبرویی از مصادیق حقالناس است. اصولاً قرار گرفته آبرو در کنار مال و خون او دلیل روشنی است بر اینکه تضییع آبرو جنبه حقالناس دارد. مذاهب خمسه همگی اتفاق دارند که شخصی به عرض و آبروی مسلمانی تجاوز کرده، توبه کند و تا آنجایی که امکان دارد رضایت طرف مقابل را به دست آورد و حلالیت بطلبد؛ و اگر این عمل موجب کینه صاحب حق میشود برای او نزد خداوند متعال طلب آمرزش کند و کارهای نیک و شایسته بهجای آورد.