چکیده:
چکیده پایاننامهی پیش رو به «بررسی نظریهی امامت عضدالدین ایجی و میرسیدشریف جرجانی و نقد آن در نگاه استاد جوادی آملی» میپردازد. به عقیدهی ایجی و جرجانی امامت مقامی دنیایی است و کسی که به آن مقام نائل میشود به قهر و غلبه، به انقیاد و رغبت، یا به حکم شورا و یا به حکم وصیت و ولایتعهدی بر مردم و کشور تسلط پیدا میکند. از اینرو، مرتبه امامت را پایین آورده و آن را جز فروع وابسته به افعال مکلفین قراردادند و به دلیل ان که منکر حسن و قبح عقلیاند صدور هیچ کاری را از خداوند لازم و ضروری نمیدانند و نتیجهی این تفکر، عدم لزوم امام بر خداوند سبحان است و اگر انتخاب امام را بر خدا میدانستند برای آنها محذور پیش میآمد و امامت سه خلیفهی اول، مورد خدشه قرار میگرفت. ولی در دیدگاه شیعه که ناقد (استاد جوادی آملی) از این گروه میباشد امامت را منصبی الهی دانسته و خلافت ظاهری را تنها شأنی از شئون امام میدانند. ازآنجاکه ابوبکر دارای شروط عصمت و افضلیت نبود، آن دو متکلم اشعری، آن شروط را رد کرده و تنها شرط «قرشی بودن» را که ابوبکر واجد آن بود پذیرفتند؛ اما نویسنده دیدگاه آن دو را نقد کرده و در بررسی، بر شروط عصمت و افضلیت دلایل عقلی و نقلی ذکر نموده است. در ادامه آن دو متکلم، به دلیل اینکه انتخاب ابوبکر، عمر و عثمان، به ترتیب توسط برخی از اعضای سقیفه، امام سابق و شورا بود، موارد اجماع، نص امام سابق و شورا را جزء ملاکهای نصب قراردادند لکن این نوشتار بهنقد آنها میپردازد. در اثبات امام بعد از رسولالله، از احادیث جعلی بر افضلیت ابوبکر، استفاده کردهاند ولی نگارنده در بررسی و نقد به توضیحِ منعِ نقل حدیث، به خاطر وجود حدیث غدیر و استدلالهای حضرت به تصریحات پیامبر و برخی آیات قرآن اشارهکرده و به جعلی بودن وجوه ذکرشده بر افضلیت ابوبکر پرداخته است. سپس این دو متکلم اشعری، امامت مفضول را باوجود فاضل پذیرفتهاند که در نقد قبیح بودن امامت مفضول باوجود فاضل به اثبات رسیده است. در پایان آن دو، بزرگداشت همهی صحابه را واجب دانسته ولی نگارنده با استفاده از آیات و احادیثی که در آثار استاد جوادی ذکرشده بهنقد آنها پرداخته است. کلمات کلیدی: امامت، ولایت، ولی مولی، قاضی عضد الدین ایجی، میر سید شریف جرجانی، جوادی آملی.
کلیدواژهها: امامت، ولایت، ولی مولی، قاضی عضدالدین ایجی، میر سید شریف جرجانی، جوادی آملی.
فصول پایاننامه:
این پایاننامه شامل دو فصل میباشد:
فصل اول: «کلیات و مفاهیم»
* بخش اول: کلیات پژوهش
* بخش دوم: کلیدواژهها
* بخش سوم: آشنایی با شرح مواقف، مصنف و شارح و ناقد
فصل دوم: «دیدگاه ایجی و جرجانی در مورد امامت و نقد آن»
* بخش اول: دیدگاه قاضی و میر سید شریف در مورد اصول یا فروع دین بودن امامت
* بخش دوم: شرطهای امامت
* بخش سوم: دیدگاه قاضی و میر سید شریف در ملاکهای ثبوت امامت
* بخش چهارم: دیدگاه قاضی و میر سید شریف در امام بعد از رسول خدا (ص)
* بخش پنجم: دیدگاه قاضی و میر سید شریف در مورد افضلترین فرد بعد از رسول خدا
* بخش ششم: دیدگاه قاضی و میر سید شریف درباره امامت مفضول باوجود فاضل
* بخش هفتم: دیدگاه قاضی و میر سید شریف در تعظیم همه صحابه.