چکیده:

 سرزمین ری قبل و بعد از اسلام از نظر سیاسی و مذهبی اهمیت زیادی داشته است. بعد از فتح ری، خلفا اعراب زیادی را ساکن این سرزمین کردند؛ اما به دلایلی مثل نزدیکی به علویان طبرستان و شیعیان قم، به‌تدریج شیعیان زیادی در این شهر حضور پیدا کردند. در قرن چهارم دولت آل‌بویه به‌عنوان دولت قدرتمند شیعه بر این شهر تسلط یافتند و با رسمی کردن مراسم‌های شیعی (مثل عاشورای حسینی) به اختلافات میان شیعه و سنی دامن زدند. بعد از آل‌بویه، غزنویان در سال 420 هجری شهر ری را تصرف کرده، مدارس و کتابخانه‌های شیعیان به آتش کشیده و شیعیان زیادی را نابود کردند. در اواخر قرن ششم حنفی‌ها و شافعیان بر ضد شیعیان متحد شدند و درگیری‌ها چندان ادامه یافت که هیچ فرد شناخته‌شده‌ای از شیعیان در ری باقی نماند و باقی مهاجرت یا تقیه‌ی در مذهب را پیش گرفتند. بعد از این شاهد اختلافات و درگیری‌های میان شافعیان و حنفی‌های ساکن ری هستیم. قزوینی به نزاع میان این دو فرقه در ری اشاره دارد و می‌نویسد: باآنکه شافعیان کمتر از حنفی‌ها بودند بر آنان غلبه یافتند. علیرغم وجود اختلافات میان شیعه و سنی در این منطقه، شیعیان در مجالس و محافل علمی رقیبان خود شرکت می‌جستند تا از عقاید و نظرات آنان آگاه شوند، یعنی تعاملات مثبت هم میان شیعیان و اهل سنت وجود داشته است. اختلافات و درگیری میان حنفی و شافعی موجبات ضعف اهل سنت را در این منطقه فراهم کرد به‌طوری‌که این درگیری باعث خرابی شهر شد و بیشتر ساکنان آن مهاجرت کردند و به‌تدریج دوباره شیعیان در این شهر گسترش یافتند به صورتی که در قرن هفتم بیشتر ساکنان این شهر را شیعیان تشکیل می‌دادند و اثری از شافعیان و حنفیان نبود. البته تعامل و همگرایی لازمه رشد و شکوفایی جوامع بشری است. تاریخ نشان داده است که ملت‌ها در سایه‌ی تعامل و هماهنگی به اوج عزت و اقتدار رسیده‌اند؛ و زمانی که این همگرایی را از دست داده‌اند دچار اختلاف و تفرقه و در نتیجه نابودی شده‌اند. از این‌رو تعامل و همگرایی میان شیعیان و اهل سنت از مسائل بسیار مهم، حیاتی و ضروری جهان اسلام محسوب می‌شود.

نوشتن دیدگاه