چکیده:

از امامت و ولایت اهل‌بیت (ع) به‌عنوان مهم‌ترین رکن اسلام یاد شده است. از نظر شیعه امامت مقامی است الهی که در طول رسالت از جایگاه مهمی برخوردار است. از نگاه متکلمان شیعه امام حداقل دارای سه مقام والاست: 1. مقام علمی؛ 2. مقام معنوی؛ 3. مقام سیاسی. با صرف‌نظر از دو مقام معنوی و سیاسی، درباره مقام علمی و دامنه علم امام اختلافاتی میان متکلمان و محدثان شیعه وجود دارد. گروهی آن را محدود به حوزه دین شناخت می‌دانند و گروهی دامنه آن را تا علوم غیبی و فرا طبیعی گسترده می‌انگارند. رساله حاضر درصدد اثبات این نکته است که گستره علم امام علوم و امور غیبی را دربر می‌گیرد. بدین منظور پس از تبیین مفاهیم کلیدی در فصل اول رساله، ماهیت و منشأ علم امام در فصل دوم مورد بررسی قرار گرفت و آشکار شد که امام دانش خود را از آبشخور پیامبران پیشین، پیامبر اسلام و مقام تحدیث بهره دارد و بخشی از علم امام از نوع لدنی، مستفاد و انشائی است. در فصل سوم دیدگاه صاحب‌نظران شیعه مورد بررسی قرار گرفت و اثبات شد که قریب به‌اتفاق اندیشه‌وران شیعه شمول علم امام نسبت به امور غیبی را مورد تأکید قرار داده‌اند. در فصل چهارم رساله اهم آیات که از آن‌ها شمول علم امام نسبت به علوم و امور غیبی است، در دو بخش آیات ناظر به امکان و آیات ناظر به تحقق شمول علم امام نسبت به امور و علوم غیبی، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در فصل پنجم روایات ناظر به شمول علم امام نسبت به امور و علوم غیبی برگرفته از سه کتاب روایی؛ یعنی کافی، بصائرالدرجات و نهج‌البلاغه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در کنار آن‌ها برخی از ادله عقلی برای اثبات مدعا برشمرده شد.

 کلیدواژه‌ها:امام، علم امام، گستره علم امام، علم غیب امام، ماهیت علم امام، ادله علم امام.

نوشتن دیدگاه