چکیده:

 شناخت و بررسی مکاتب حدیثی شیعه از مهم‌ترین مباحث علوم حدیث است که با فهم آن می‌تواند هرچه بیشتر با سیر تطور و کیفیت علوم و مبانی مختلف حدیث آشنا شد. در این میان مکاتب حدیثی بغداد و ری به دلیل جایگاه ویژه و نقش مهمی که در تألیف کتب اربعه داشته‌اند همت بیشتری را برای کاوش و تفحص می‌طلبد. حوزه ری به سبب نزدیکی مسافت با قم و تأثیرپذیری از آن از شاخصه‌هایی چون اخباری گری دیدگاه خاص رجالی و کلامی حول غلو تدوین و نگارش کتب حدیثی با سبک متفاوت از گذشته به فعالیت پرداخت. از دیگر شاخصه‌های ری برخورداری از فضای مناظره و گفتگو با مخالفان مذهبی فکری است که آن نیز مدیون حضور افکار و نحله‌های مختلف در این مدرسه است. حوزه بغداد نیز که اوج فعالیتش پس از ری است با آدابی متفاوت از ری به فعالیت می‌پردازد. از مهم‌ترین مؤلفه‌های این مدرسه عقل‌گرایی محض روی‌گردانی از اخباری‌گری پرداختن به مباحث اصولی و اجتهادی اهتمام فراوان به مناظره و گفتگو و پاسخ به شبهات است. این دو حوزه تعاملات و ارتباط‌های متنوعی با یکدیگر داشته که حاصل آن تألیف و تصنیف بسیاری از اصول و کتب روایی و نیز نفوذ و رخنه برخی از آرا و عقاید دو حوزه در یکدیگر است.

 کلیدواژه‌ها:بغداد، ری، مکاتب حدیثی، عقل‌گرایی، اخباری گری، غلو، اندیشه‌های رجالی و کلامی.

مقالات مرتبط:

 تعامل مکتب حدیثی بغداد و ری، زهره نریمانی، جعفر فیروزمندی، علوم حدیث، تابستان 1386، شماره 44، (13 صفحه، از 127 تا 139)، (علمی _ پژوهشی).

نوشتن دیدگاه