چکیده:

 در این نوشتار تحلیلی _ تاریخی از نقش ابن‌العلقمی وزیر شیعی عباسیان در سقوط بغداد در قرن هفتم هجری که در خلال حمله مغولان به این شهر صورت گرفته و صحت و سقم آن از منظر تاریخی، سخن رفته است. نویسنده می‌گوید: سقوط بغداد براثر بی‌کفایتی این وزیر شیعی نبوده، بلکه اتهام‌های برخی مخالفانش مانند ابن تیمیه به وی واقعیت ندارد و از تعصبات مذهبی و فرقه‌ای آنان نشأت می‌گیرد؛ زیرا ابن العلقمی شایستگی‌های فراوانی را در طول دوران وزارتش از خود نشان داده که منتقدان آن‌ها را نادیده می‌گیرند. این نوشتار در سه فصل سامان یافته است. در فصل اول به بررسی اوضاع جامعه اسلامی و دستگاه خلافت عباسیان در دوران وزارت ابن‌العلقمی اختصاص دارد و نویسنده تصویری از وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، علمی، اقتصادی و فتنه‌های قومیت‌گرایی در آن عصر را ارائه کرده است. او در فصل دوم با اشاره به حادثه حمله مغول به بغداد و عوامل آن، کیفیت و علت غلبه هلاکوخان مغول بر عباسیان و سقوط بغداد را از لحاظ تاریخی شرح می‌دهد. وی با همین هدف به معرفی شخصیت‌های دارالخلافه پرداخته است. در فصل سوم به شرح احوال ابن‌العلقمی و علت هجمه و تهمت‌های فراوان بر ضد وی براثر سقوط بغداد در حمله مغول اشاره گردیده و کذب بودن این اتهام‌ها در بی‌کفایتی ابن‌العلقمی در ماجرای مذبور و بی‌اساس بودن آن‌ها از دیدگاه تاریخی و شهادت برخی مورخان و عالمان به‌ویژه خواجه‌نصیرالدین طوسی اثبات و از شخصیت ابن‌العلقمی دفاع شده است.

نوشتن دیدگاه