چکیده:

 آیین حنیف با تلاش‌های حضرت ابراهیم (ع) و ورود ایشان به مکه پایه‌گذاری شد و در آنجا و مناطق اطراف آن توسط فرزندانش گسترش یافت اما به‌مرور جای خود را به بت‌پرستی داد. بررسی داده-های تاریخی نشان می‌دهد که حضرت ابراهیم (ع) با آغاز اقدامات خود برای احیا و گسترش آیین یکتاپرستی حنیف و مبارزه با مظاهر شرک مسافرت‌هایی طولانی انجام داد و در یکی از این سفرها به مکه آمد و با ساخت کعبه پایه یکتاپرستی را در آنجا بنا نهاد. بعد از ایشان حضرت اسماعیل و فرزندانش راه آن حضرت را ادامه دادند؛ اما با گذشت زمان و با مسافرت‌های مکیان در سرزمین‌های هم‌جوار مکه و تأثیرپذیری آن‌ها از مناطق هم‌جوار به بت‌پرستی روی آوردند، اما آیین یکتاپرستی به‌طور کامل از بین نرفت. مقارن ظهور اسلام گروهی از مردم با نام حنفاء، اما بدون داشتن تشکیلاتی منظم و بر اثر مراوده با یهودیان و مسیحیان و با کمک عقل خویش، بت‌پرستی را تقبیح و شعار بازگشت به آیین ابراهیم (ع) را سر دادند. اجداد پیامبر اسلام و خود آن حضرت نیز بر آیین حنیف بودند و پیامبر برخی از مناسک آن آیین مانند سنت حج را از تحریفات پیراست و وارد در اسلام نمودند. این پژوهش از یک‌سو به دنبال بررسی و تحلیل سیر آیین حنیف ابراهیمی و ورود آن به مکه و مناطق اطراف آن و از دیگر سو به دنبال بررسی انحراف این آیین و شناخت حنفاء، زندگی و تشکیلات آنان و ارتباط اسلام با حنیفیت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها:آیین حنیف، حضرت ابراهیم، حضرت اسماعیل، یکتاپرستی، بت‌پرستی، حنفاء، اجداد پیامبر، اسلام.

فصول پایان‌نامه:

این تحقیق در دو بخش ارائه شده است:
بخش اول: «آیین حنیف ابراهیمی تا افول آن در مکه و مناطق اطراف»
* فصل اول: آیین حنیف ابراهیمی تا ورود به مکه
محیط و زمانه ابراهیم (ع)
مبارزات حضرت ابراهیم با مظاهر شرک و دعوت به یکتا پرستی
مهاجرت حضرت ابراهیم
* فصل دوم: آیین حنیف ابراهیمی از ورود به مکه تا آغاز افول آن
حضرت اسماعیل
  فرزندان حضرت اسماعیل
بخش دوم: «آیین حنیف ابراهیمی از افول تا ظهور اسلام»
* فصل اول: انحراف در آیین
* فصل دوم: حنفاء مقارن ظهور اسلام
  مفهوم شناسی حنفاء
  دیدگاه‌ها در مورد حنفاء
  عقاید و تفکرات حنفاء
  رفتار و عملکردهای حنفاء
  محدوده زمانی و مکانی حنفاء
  حنفاء و زندگی آنان
* فصل سوم: ارتباط آیین حنیف با اسلام
  دین و عقاید نیاکان پیامبر (ص)
  دین پیامبر (ص) پیش از بعثت و رابطه پیامبر (ص) با حنفیت و حنفاء
  پیامبر اسلام (ص) و اصلاح مناسک آیین حنیف ابراهیمی
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه