چکیده:

 عمده‌ترین موضوعی که شیعه و اهل سنت بر سر آن با یکدیگر اختلاف پیداکرده‌اند، درواقع موضوع ولایت و جانشینی پس از پیامبر اکرم (ص) است. شیعه معتقد است که پیامبر اکرم (ص) به دستور خداوند، علی (ع) را برای احراز این منصب الهی تعیین کرده است و می‌گویند سه آیه از سوره مائده دراین‌باره نازل‌شده است یعنی قسمتی از آیه 2 «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم و اخشون الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» و آیه 55 «انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنوا الذین یقیمون الصلوه و یوتون الزکوه و هم راکعون» و آیه 67 «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس اما اهل سنت منکر این واقعیت‌اند. درعین‌حال این گروه دراین‌باره که آیا آیات موردبحث درباره علی (ع) نازل‌شده است یا خیر اختلاف‌نظر دارند. به‌طوری‌که بعضی از آن‌ها نزول این آیات را درباره علی (ع) مسلم می‌دانند و بعضی دیگر این مطلب را انکار می‌کنند. واقعیت این است که روایات متواتر و فراوانی وجود دارد که اثبات می‌کند آیات مذکور درباره علی (ع) نازل گردیده است؛ و تنها اختلاف اساسی شیعه و اهل سنت دراین‌باره این است که شیعه این آیات را دال بر موضوع ولایت و انتصاب علی (ع) به‌عنوان جانشین پس از پیامبر اکرم (ص) می‌داند اما اهل سنت این آیات را تنها دال بر بیان فضیلت علی (ع) می‌دانند. در این تحقیق با دلایل مختلف ثابت‌شده است که آیات موردنظر درصدد آن است که علی (ع) را به‌عنوان جانشین پس از پیامبر اکرم (ص) تعیین نماید.

فصول پایان‌نامه:

این تحقیق در چهارفصل نگارش شده است.
فصل اول: «کلیات»

* تارخچه علم تفسیر قرآن کریم
* تاریخچه علم اسباب نزول
* معرفی اجمالی سوره مائده

فصل دوم: «آیه اکمال دین»
* نحوه قرار گرفتن «الیوم یئس الذین کفرو ...» در آیه 3 سوره مائده
* آراء گوناگون درباره «الیوم»
فصل سوم: «آیه ولایت»
* نظریه نزول آیه ولایت درباره ابوبکر
* نظریه نزول آیه ولایت درباره عباده بن صامت
* نزول آیه ولایت درباره علی (ع)
فصل چهارم: «آیه تبلیغ»
* اسباب نزول و روایات
* ارتباط این آیات با آیات قبل و بعد
* مضمون آیه
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه