چکیده:

 دانش «تاریخ اجتماعی» رویکردی جدید به تاریخ است که محققان آن تلاش می‌کنند با استفاده از روش‌های سایر علوم به زندگی جاری مردم عادی که اساسی‌ترین نقش را در تحولات اجتماعی دارند، بپردازند و این دانش را هم در مرحله جمع‌آوری داده‌ها و هم در سبک تحلیل تاریخی از تاریخ سیاسی متمایز سازند. اهمیت پرداختن به این‌گونه پژوهش‌ها از یک‌سو و کمبود منابع تاریخی به علت بی‌توجهی مورخان در ارائه این اطلاعات، ما را بر آن می‌دارد تا با استفاده از منابع کمکی تاریخ به واکاوی گذشته تاریخی مسلمانان بپردازیم. بررسی زندگی روزانه و سبک زندگی به‌عنوان متن اصلی تمدن از منظر تاریخ، لاجرم باید از زاویه نگاه تاریخ اجتماعی، مورد واکاوی قرار گیرد. این رساله بر اساس چنین درکی از اهمیت این دانش برای شناخت زوایای پنهان گذشته از یکسو و پیوند دادن بین تاریخ و متن زندگی امروزی از سوی دیگر شکل‌گرفته است. این پژوهش با تکیه‌بر داده‌های موجود در هفت دیوان برگزیده شاعران شیعه ایرانی از سده‌های هشتم و نهم هجری، به تعدادی از عمومی‌ترین مؤلفه‌های زندگی روزانه ازجمله خوراک، پوشاک و خودآرایی، فضای شهری، مسکن‌وحمل‌ونقل، مناصب و مشاغل و آیین‌ها و مراسم پرداخته است. یافته‌های این پژوهش که بر اساس پردازش اطلاعات به‌دست‌آمده بیانگر تقویت تسلط روح دینی بر زندگی روزانه و حیات اجتماعی مسلمانان و به‌ویژه ایرانیان، وجود تنوع، نشاط و پویایی به‌رغم عدم ثبات سیاسی و درگیری‌های پی‌درپی نظامی، وجود همبستگی‌های فراوان در زیست اجتماعی مسلمانان شیعه و سنی در جنبه‌های مختلف زندگی و گسترش تصوف در این دوران است.

کلیدواژه‌ها:تاریخ اجتماعی، سبک زندگی، مؤلفه‌های سبک زندگی، زندگی روزانه، قرن‌های هشتم و نهم هجری، شاعران شیعه ایرانی.

نوشتن دیدگاه