چکیده:

 در پژوهش پیش رو، به بررسی نقش آداب و آیین‌های شیعی و علمای شیعه در جامعه صفوی از منظر سیاحان خارجی پرداخته‌ شده است. به همین دلیل این تحقیق بر دوپایه آداب و آیین‌های تشیع و علمای شیعه از دیدگاه سفرنامه نویسان و سیاحان اروپایی استوار گشته است. در کنار انعکاس نظرهای سفرنامه نویسان سعی شده است، تا با استفاده از منابع دست‌اول دوران صفویه و همچنین منابع جدید پژوهشی به بررسی و نقد و تحلیل دیدگاه‌های سفرنامه نویسان در مورد آیین‌ها و علمای شیعه پرداخته شود، تا بدین‌وسیله بتوان به درک روشنی از حیات مذهبی جامعه ایران در دوران صفویه رسید. بر همین اساس، در قسمت اعتقادات و آیین‌های شیعی دوره‌ی صفوی، سفرنامه نویسان و سیاحان مستقر در ایران به بیان دیده‌های خود از مراسم‌ها و اعتقادات شیعی ایرانیان در عصر صفوی پرداخته‌اند. که در این تحقیق، مهم‌ترین مراسم آیینی شیعی یعنی غدیر خم، عاشورا، عید قربان و بزرگداشت شهادت امام علی (ع) از دیدگاه سیاحان خارجی نام موردبررسی قرارگرفته است. در کنار توجه به آیین‌های شیعی، نظرات سفرنامه نویسان و سیاحان خارجی در مورد اعتقادات شیعیان نظیر اعتقاد به مهدویت، اعتقاد به امامت ائمه دوازده‌گانه، تکریم سادات، توجه به زیارت اماکن مقدس شیعیان و مسئله وقف اشاره و موردبررسی و تحلیل قرارگرفته است. در قسمت حضور و عملکرد علمای شیعه در دوران صفوی، به گزارش‌های سیاحان و سفرنامه نویسان اروپایی از حضور علمای شیعه در ایران عصر صفوی، درزمینه های همچون مناصب اداری و مناصب غیر اداری در دستگاه حکومت صفوی، پرداخته‌ شده است و مورد تحلیل قرارگرفته است. در بخشی از پایان‌نامه، به گزارش برخی از سیاحان خارجی درزمینهی حضور علمای شیعه در میان مردم ایران در دوران صفوی اشاره گردیده و به‌درستی و نادرستی این گزارش‌ها نیز پرداخته‌شده است. روش کار این پژوهش از نوع شیوه جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و به شکل توصیفی و تحلیلی و با استناد به منابع و مآخذ معتبر، و با نگاه به روش پژوهش در علم تاریخ می‌باشد.

نوشتن دیدگاه