چکیده:

 پژوهش حاضر به بررسی سیر تاریخی تشیع در حجاز تا پایان قرن دوم هجری پرداخته است. حجاز، زادگاه اسلام، تشیع و موطن پیامبر و ائمه معصومین (ع) می‌باشد. تشیع، مذهبی است که اعتقاد دارد امام علی (ع) و اولاد طاهرینش توسط پیامبر (ص)، برای امامت منصوب شده‌اند. پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) عده‌ای از سران انصار و مهاجرین، با نادیده گرفتن اعلام مکرر پیامبر (ص) در مورد جانشینی علی برای خلافت، با دسیسه خلیفه تعیین کردند؛ و علی ناچار برای حفظ اساس اسلام، از خلافت که حق ایشان بود، گذشت، ولی همواره به بیان حقانیت خود می‌پرداخت. جامعه نخستین شیعه از اصحاب گران‌قدر پیامبر (ص) بودند که تشیع را به نسل‌های بعد منتقل کرده و پس از خلافت عثمان، از لحاظ سیاسی زمینه خلافت علی را مهیا کردند. بی‌عدالتی‌ها و قوم‌گرایی خلیفه سوم و سختگیری بر مردم، موجب شد تا به تحریک زبیر، طلحه و عمرو بن عاص، مردم علیه عثمان شوریده و او را به قتل برسانند و در سال 35 هجری با علی بیعت کردند. خلافت آن حضرت چهار سال و پنج ماه ادامه داشت و در این مدت، روش پیامبر (ص) را معمول داشته و عمال نالایق را برکنار کرده و بیت‌المال را عادلانه بین مردم تقسیم می‌کرد. همین امر باعث نارضایتی بعضی از صحابه گردید و جنگ‌های داخلی علیه آن حضرت به راه افتاد. سرانجام علی توسط یکی از خوارج به شهادت رسید. دوران بنی‌امیه که از سال 40 تا 132 هجری ادامه داشت، دشوارترین زمان برای شیعیان بود. شهادت امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و جمع زیادی از شیعیان به دست بنی‌امیه انجام گرفت و شیعیان دچار سختی‌های فراوانی گردیدند. در این مدت، فعالیت‌های تبلیغی امامان معصوم (ع) و تربیت شیعیان و بیش از چهار هزار شاگرد، باعث گسترش و شکوفایی تشیع گردید؛ اما به خاطر حوادثی که صورت گرفت، متأسفانه تشیع دچار انحرافاتی گشت و به انشعابات مختلفی چون امامیه، زیدیه و اسماعیلیه تقسیم شد.

کلیدواژه‌ها:

شیعه، تشیع، حجاز، اصحاب، جنبش، امویان، عباسیان.

نوشتن دیدگاه