چکیده:

 این نوشتار با عنوان «جایگاه سیاسی _ اجتماعی صحابه در حکومت امویان» در پاسخ به این سؤال که: صحابه از چه جایگاه سیاسی، اجتماعی در این دوره برخوردار بودند؟ این فرضیه را مطرح می‌کند که صحابه‌ی پیامبر به‌عنوان نخبگان سیاسی و اجتماعی صدر اسلام با توجه به حالات و مواضعی که داشتند، به دو گروه موافق و مخالف با امویان تقسیم می‌شوند که این امر طبعاً تعامل دوگانه امویان را با آن‌ها به دنبال داشته است و با حفظ اسم و رسم صحابه بودن، گروهی مورد تکریم و گروهی مورد بی‌توجهی و بی‌مهری آن‌ها واقع شده‌اند؛ اما برای اثبات این فرضیه، نظریه نخبگان و تأثیر آن‌ها در تحولات مختلف جامعه‌ی بشری مطرح و مورد بررسی واقع شده که با دوره‌های مختلف تاریخ منطبق است و در دوره امویان هم این امر مستثنا نیست. در ادامه با تبیین مفهوم صحابه و انطباق آن با نخبگان و برگزیدگان به‌صورت اجمالی به شخصیت‌های مؤثر صحابه در دوره امویان پرداخته شده و مواضع آن‌ها در قبال امویان که گستره زمانی و مکانی آن دوره را در بر می‌گیرد بررسی شده است و بالاخره با توجه به حالات و روحیات صحابه و همچنین امویان گروهی از صحابه به‌عنوان موافقان این حکومت مورد تکریم آن‌ها واقع شده و عناوین مهم حکومتی از جمله قاضی، والی و ... را در اختیار می‌گیرند و گروه دیگر که مخالف امویان بودند مورد آزار و اذیت و شکنجه و بی‌مهری آن‌ها واقع شدند.

کلیدواژه‌ها:نخبگان، صحابه، امویان، جایگاه سیاسی _ اجتماعی.

فصول پایان‌نامه:

این پژوهش در پنج فصل ارائه شده است:
فصل اول: «چارچوب نظری (نظریه نخبگان)»
فصل دوم: «چشم‌اندازی از تحولات سیاسی، اجتماعی دوره حکومت امویان»
* از معاویه بن ابی سفیان تا مروان بن محمد جعدی
فصل سوم: «مفهوم طبقات و فضیلت صحابه»
* مفهوم صحابه
* ملاک و معیار صحابی بودن و راه شناخت صحابه
* تعداد صحابه
* طبقات صحابه
* منزلت و فضیلت صحابه
* نقش و جایگاه صحابه در تحولات سیاسی، اجتماعی تاریخ اسلام
فصل چهارم: «صحابه‌ی موافق امویان»
* کارگزاران و والیان
* قاضیان
* جنگجویان (غازیان)
* فقها و دانشمندان
* محدثان و راویان اخبار پیامبر (ص)
فصل پنجم: «صحابه مخالف حکومت امویان»
نتیجه پژوهش.

نوشتن دیدگاه