چکیده:

 اهل‌بیت (ع) در جذب مخالفان از شیوه‌های متعددی بهره گرفته‌اند که در این تحقیق به تبیین مهم‌ترین آن‌ها پرداخته شده است. در ابتدا ذکر این نکته لازم است که سیره‌ی اهل‌بیت (ع) دارای اصول ثابتی مانند هدایت و تکامل بشر و اصول متغیری است که طبق شرایط تغییر می‌کند؛ مثلاً صبر و سکوت امام علی (ع)، صلح امام حسن (ع) و قیام امام حسین (ع) جزء این اصول متغیر هستند که در بررسی سیره‌ی ایشان باید مورد توجه قرار. اهل‌بیت (ع) در جذب مخالفان شیوه‌های متعددی را در پیش گرفته‌اند که اخلاق یکی از مهم‌ترین آن‌ها بوده است. عفو و گذشت، ایثار و فداکاری، حلم و بردباری، عدالت و انصاف، شجاعت، بخشش، رعایت کرامت انسان-ها و وفای به عهد ازجمله‌ی این ویژگی‌های اخلاقی است. دومین عامل، آگاهی و دانایی اهل‌بیت (ع) است. ایشان با سخنرانی‌ها، موفقیت در مناظرات، پاسخ به پرسش‌های دینی و استدلال‌های منطقی و قرآنی، از علم و آگاهی خویش در این راستا بهره برده‌اند. استفاده از معجزه و کرامت نیز از دیگر عوامل مهمی بوده است که به شهادت متون دینی به‌صورت نسبتاً گسترده و درباره‌ی همه‌ی اهل‌بیت (ع) به ثبت رسیده است. اِخبار از امور غیبی، شفا دادن بیماران و سخن گفتن برخی حیوانات و جمادات تنها بعضی از نمونه‌های این موضوع هستند. قدرت و توانایی سیاسی و اجتماعی هم از دیگر عوامل جذب مخالفان بوده است؛ به این معنا که مخالفان، زمانی که اوج قدرت اسلام را که هماهنگ با اصول اخلاقی بوده است مشاهده کرده‌اند تسلیم شده و راه هدایت را در پیش گرفته‌اند. به‌عنوان مثال، تسلیم شدن اهل یمن و اهل حجاز به همین علت بوده است. با توجه به این مطالب است که می‌توان گفت اهل‌بیت (ع) در شرایط مختلف، هرکدام شیوه‌ی خاصی در جذب مخالفان داشته و در هر شیوه نیز به موفقیت دست یافته‌اند و حتی در موارد متعددی از این مخالفان، دوستان و یاران فداکاری ساخته‌اند.

کلیدواژه‌ها:سیره، اهل‌بیت (ع)، جذب مخالفان، اخلاق، آگاهی، معجزه، قدرت.

نوشتن دیدگاه