چکیده:

 ائمه (ع) انسان‌های کاملی هستند که علاوه بر ویژگی‌های والای انسانی، دارای علوم بسیار گسترده‌ای نیز هستند؛ به همین جهت شایستگی آن را دارند که از لحاظ علمی نیز مورد مراجعه‌ی دیگران قرار گیرند. این تحقیق در پی آن است تا برخی از ابعاد مرجعیت علمی اهل‌بیت (ع) را با بهره‌گیری از منابع دینی فریقین تبیین نماید. در ابتدا باید به این نکته توجه کنیم که علم فقط در اختیار خداوند متعال بوده و به هر کسی که بخواهد اعطا می‌کند، اما اعطای این علوم به نحوی که موجب هدایت‌گری باشد فقط به پیامبران الهی خواهد بود. از طرف دیگر علم پیامبر خاتم (ص) بیشتر و مرجعیت علمی او نیز گسترده‌تر است؛ و چون جامعه، بعد از ایشان به این علوم نیاز دارد پس این علوم باید به ائمه منتقل شود. احادیث نیز حاکی از آن است که قلمرو علوم ایشان، علم اولین و آخرین است. طبق احادیث، ائمه (ع) علوم خود را از چند منبع دریافت می‌کنند: وراثت دانش پیامبر (ص)، مصحف فاطمه (س)، الهام و علم غیب. از سوی دیگر آیات متعددی بر مرجعیت علمی ایشان دلالت دارد: آیه‌ی اهل الذکر، علم الکتاب، صادقین، تطهیر، اولوالأمر و ولایت از مهم‌ترین آیات در این زمینه است که روایات فریقین نیز نزول این آیات را در شأن ائمه (ع) تصدیق کرده‌اند. همچنین روایات مهمی مانند حدیث ثقلین و خطبه‌ی غدیر نیز که در منابع فریقین ذکر شده‌اند بر این مطلب گواهی می‌دهند. همین‌طور برخی از صحابه مانند عمر بن خطاب، ابن عباس، ابن مسعود و عایشه نیز بر اعلمیت امام علی (ع) تأکید کرده‌اند و این موضوع کاملاً مورد پذیرش صحابه بوده است. پذیرش و التزام به مرجعیت علمی ائمه (ع)، علاوه بر آن‌که آثار و پیامدهای متعددی در حوزه تفسیر، حدیث، فقه، اخلاق و کلام دارد، آثار سیاسی و اجتماعی فراوانی هم به دنبال دارد و باعث هدایت در دنیا و نجات در آخرت خواهد بود.

کلیدواژه‌ها:اهل‌بیت (ع)، مرجعیت علمی، ائمه، قرآن، حدیث.

نوشتن دیدگاه