چکیده:
پژوهش حاضر در پنج فصل به نقش دعا در تربیت انسان از دیدگاه اهل بیت (ع) و نیز ابعاد اخلاقی و تربیتی دعا در سخنان آن بزرگواران می‌پردازد. نویسنده می‌کوشد ضمن تبیین حقیقت دعا وماهیّت انسان سازی آن، نقش آن را در تکوین شخصیت انسان، سلامت نفسانی او و نیز آثار ترک دعا در شخصیت و روح آدمی را بررسیده و دیدگاه‌های ائمّه معصوم (ع) را در این باره منعکس سازد. او در فصل اول با ارائه کلیات و مفاهیمی از واژگان و موضوعات مرتبط با مقوله تربیت و دعا، ضرورت تربیت و نیاز انسان به دعا در هر شرایطی را تبیین کرده و نسبت بین دعا و تربیت و جایگاه دعا در فلسفه تربیت اسلامی را ذکر می‌کند. در فصل دوم با عنوان «انسان و تربیت» ابتدا به بحث درباره ماهیت انسان و ابعاد وجودی او پرداخته شده و اصول اولیه درباره فطرت انسان، اختیار آدمی در صدور افعال تربیتی و اخلاقی، آزادی وی در گرایش به خیر و شر، امکان تربیت آدمی و قبول تربیت صحیح از جانب او و ابعاد، ارکان، انواع و روش‌های تربیتی به عنوان مبانی تربیت انسان شرح و بررسی می‌شود. در فصل سوم نویسنده به تبیین نسبتِ بین دعا و نَفس انسان پرداخته و حقیقت، ارکان، شرایط استجابت، تأثیرات دعا بر نفس و ارتقای نَفس انسانی و از بین بردن بیماری‌های نفسانی، تأثیر دعا در تقدیر انسان و تحول شخصیت او از شخصیت منفی به شخصیت مثبت را از دیدگاه قرآن و روایات بر رسیده و دیدگاه‌های نظری و سیره عملی معصومین (ع) را در این زمینه بیان می‌کند. در فصل چهارم نگارنده ابعاد تربیتی دعا را وارسیده و بُعد اجتماعی دعا و عبادت در سعادت جامعه اسلامی، نقش دعا در تکوین شخصیت اجتماعی انسان، ابعاد فردی دعا در سلوک فردی و انجام تکالیف دینی و تربیت عقلی و فکری را تبیین می‌کند. وی در فصل پنجم نکاتی تربیتی درباره دعا را مطرح کرده و رابطه آن با زندگی انسان، ادعیه موجود در قرآن، موضع قرآن کریم درباره دعا و نکته‌های تربیتی موجود در ادعیه مأثوره را بیان می‌کند.
کلیدواژه‌ها:دعا، انسان، اخلاق، تربیت، خودسازی، خداشناسی، اهل بیت (ع)، ارتباط.
