چکیده:
پیامبر اسلام (ص) از همان آغاز بعثت تا آخرین لحظات عمر پربرکت خویش، به مناسبتهای گوناگون و بر اساس حکمت، پیشگوییهای بسیاری کرده است که بهمرور زمان در بستر تاریخ به واقعیت پیوسته و گاهی در عملکرد مسلمانان تأثیر به سزایی داشته است تا جایی که بهترین معیار و میزان تشخیص حق و باطل در برخی جریانات تاریخی به شمار میآمد. این رساله با توجه به زمینهها و بسترهای تاریخی، به بررسی و تبیین پیشگوییهای پیامبر (ص) از بعثت تا پایان عصر امام حسین (ع) پرداخته و حکمت و پیامد این پیشگوییها را مورد توجه قرار داده است. پیامبر اسلام (ص) در دوران بعثت، در مورد تهدیدهای ابوجهل و ابولهب و نقشه ترور او توسط کفار مکه و عدم تحقق این تهدیدها پیشگوییهایی داشت که مصداق بارز اعجاز آن حضرت به شمار میرود و آثار مثبتی برای مسلمانان داشت. در دوران هجرت نیز در مورد کشته شدن سران مکه، توفیق انجام عمره، فتح خیبر، مظلومیت علی (ع) و همسرش، حوادث پس از خود و پیکار ناکثین و مارقین و قاسطین با امام علی (ع) پیشگوییهایی داشته است. تأثیرات این پیشگویی در زمینههای مختلف از قبیل شکیبایی اهلبیت (ع) در برابر حوادث تلخ و ناگوار، انصراف عایشه از ادامه مسیر در جنگ جمل بعد از روشن شدن واقعیت، فرار نمودن زبیر از معرکه جنگ و پیکار، ایجاد روحیه برای مجاهدین در مواقع گوناگون، روشن شدن حق در پیکار صفین بعد از شهادت عمار به دست معاویه و عشق و علاقه به شهادت در رکاب پیامبر و امام علی (ع) قابل بررسی است. اهداف پیامبر اسلام (ص) از پیشگویی را میتوان ارائه معجزه، عکسالعمل به تهدید دشمنان، رفع نگرانی از اصحاب، روحیه دادن به مسلمانان، خنثی نمودن نقشهها و توطئههای منافقان، آزمایش و امتحان اصحاب و مسلمانان، ارتقای اهلبیت (ع) و اصحاب خاص در برابر اتفاقات و حوادث ناملایم و مستندسازی مسئله حقانیت در عملکرد امام علی (ع) دانست.
کلیدواژهها:پیامبر اسلام (ص)، پیشگویی، علی (ع)، امام حسین (ع)، تاریخ اسلام، حوادث تاریخی.