چکیده:
امامت بهعنوان جانشینی پیامبر اسلام (ص) در رهبری نظام دینی، بر اساس اصول اعتقادی شیعه، یك منصب الهی به شمار میرود؛ و این جانشینی در واقع، لطفی از طرف خدای متعال برای هدایت بشر میباشد. بر اساس این اعتقاد، کسی که در چنین مقامی قرار میگیرد، در تمام زمینهها، بهغیراز دریافت وحی، جانشینی رسول خدا را به عهده دارد، پس باید امام تمامی ویژگیها و خصوصیات پیامبر، مانند عصمت، علم لدنّی و کمالات و فضایل لازم را داشته باشد. یكی از این ویژگیهای خاص، جایگاه علمی امام است که بر اساس دیدگاه شیعه، اهلبیت (ع) عالمترین و داناترین افراد زمان خود در جامعه بوده و علاوه بر آن، در تمامی صفات نیکو از سایرین برتر بودهاند. در این پژوهش، جایگاه علمی اهلبیت (ع) با تکیه بر روایات پیامبر گرامی اسلام (ص) که در منابع فریقین ذکر شده، مورد بررسی قرار گرفته است. از ویژگیهای علوم اهلبیت (ع) آن است که مانند علم پیامبر اكرم (ص) حضوری، موهبتی، عام و فراگیر است؛ این ویژگی سبب می-شود تا مردم با اطمینان خاطر از آنها پیروی كنند. امامان معصوم (ع) دارای عصمت هستند و لازمه عصمت برخورداری از علم غیب است؛ بر این اساس، ایشان با برخورداری از سطح گستردهای از علم غیب که از سوی خدا به ایشان اعطا شده است، علاوه بر اصلاح جامعه، ولایت عمومی جامعه را نیز دارا هستند. برای اثبات و بررسی علوم اهلبیت (ع)، از روایات فراوانی میتوان استفاده كرد كه پیغمبر اسلام را دارنده كلیه علوم الهی معرفی میکند و بهتبع آن، ائمه معصومین (ع) نیز از چنین علومی برخوردار میباشند. منابع قرآنی، وراثت از پیامبر اسلام (ص)، الهامات الهی، علم لدنی، اسم اعظم و صحیفه خاص هر امام، از مصادر علوم اهلبیت (ع) به شمار میرود که در آیات قرآن و روایات به آن اشاره شده است.
کلیدواژهها:اهلبیت (ع)، علم، فریقین، پیامبر (ص)، قرآن، روایات.