چکیده:
این تحقیق بر اساس روایات، نقلها از منابع تاریخی، روایی و تفسیری، بخش عمدهای از استشهادهای قرآنی و روایات تفسیری امام حسین (ع) همراه با تحلیل آیات تفسیر شده توسط آن حضرت بهعنوان یکی از مفسران واقعی قرآن کریم را بررسی تفسیری میکند. نویسنده در سه فصل ابتدا به معرفی شخصیت امام حسین (ع) بهعنوان مفسر قرآن و سپس به تجزیهوتحلیل روایات تفسیری وارد شده از آن امام میپردازد. وی در فصل اول نخست به بررسی مفهوم استشهاد، استشهادهای قرآنی، تفسیر، روایات تفسیری، تحلیل، تفسیر، تأویل و مفهوم لغوی، اصطلاحی و تفسیری آنها پرداخته، آنگاه با اشاره به جایگاه و منزلت پیامبر اسلام (ص) و اهلبیت (ع) در تفسیر و تأویل قرآن، مهجوریت قرآن و اهلبیت (ع) را در عصر کنونی شرح داده است. در فصل دوم به نمونههایی از استشهادهای قرآنی امام حسین (ع) مانند تفسیر آن حضرت به تسبیح موجودات، عالم بودن خداوند به نهان و آشکار، پرهیزگاران و همراهی آنان با خداوند، عزت الهی، پاسخ تحیت، شرط نیل به نیکی، تجلی خلق نیکو، استشهادهای قرآنی خاص آن حضرت در پرتو عاشورا همچون: تفسیر طهارت اهلبیت (ع)، قدرت خدا، تسلیم خواست خدا بودن، شرایط یاران، حمد و سپاس خدا، فرجام پیمانشکنی، ولایت الهی، مهلت دادن، وفاداری به پیمان و عهد الهی و برگزیدگان خدا اشاره شده و نحوه استشهاد قرآنی امام حسین (ع)، مفهوم واژههای تفسیری به کار گرفته شده و روش تفسیر و تأویل آیات توسط آن امام، بیان میگردد. در فصل سوم از نوشتار حاضر، روایات تفسیری منقول شده از امام حسین (ع) در زمینه تفسیر «الله الصّمد» معنای شاهد و مشهود، نور امام (ع)، مرز اطاعت از پدر و مادر، تحدیث (بازگو کردن)، نعمت، منزلت امام علی (ع)، عاقبت نیکان و بدان، صدیقان و شهیدان، مودت اهلبیت (ع)، شجره ملعونه، تبین از خبر واحد، مفهوم ناشئة اللیل، اقسام مردم و... همراه با تفسیر امام حسین از آیات مذکور، واژهشناسی، شأن نزول، تحلیل و تأویل آیات ذکر گردیده است.
کلیدواژهها:امام حسین (ع)، روایات، استشهاد قرآنی، تفسیر قرآن، اهلبیت (ع)، مفسر، مبین، شأن نزول، تأویل.