چکیده:
تحقیق حاضر در صدد بررسی تطبیقی حدیث غدیر و سند و دلالت آن از دیدگاه مفسران و دانشمندان شیعه و اهل سنت است و ضمن گزارشی اجمالی از واقعه غدیر، این حدیث را از منابع روایی، تفسیری، تاریخی و رجالی اهل سنت و شیعه نقل کرده و اسناد این حدیث و دلالت آن بر امامت و ولایت امام علی (ع) و خلافت بلافصل آن حضرت را بر رسیده و موارد اشتراک و افتراق نظر مفسران و علمای شیعی و سنی را در این موضوع تبیین میکند. نویسنده میکوشد بدون تعصب مذهبی، دیدگاههای فریقین را در این زمینه منعکس ساخته و برخی از شبهههای مربوط به آن را مطرح کرده و پاسخ دهد. وی نوشتار خود را در چهار فصل ارائه کرده است. در مقدمه کلیاتی از موقعیت جغرافیایی منطقه غدیر خم و گزارشی کوتاه از آن حادثه پس از حجه الواداع ارائه میشود. فصل اول به مروری بر منابع روایی شیعه و اهل سنت اختصاص دارد و نقل حدیث غدیر در آنها و دیگر منابع تفسیری فریقین ثابت شده است. در فصل دوم به بررسی اسناد حدیث غدیر در منابع روایی شیعه و اهل سنت پرداخته شده و صحت سندی حدیث غدیر، تواتر و نقل آن بهصورت متعدد از طریق صحابه و تابعین اثبات میگردد. در فصل سوم ضمن تحلیل دلالت و مفاد حدیث غدیر، به شرح و تفسیر کلمه «مولا» و دلالت آن بر ولایت و امامت امیرالمؤمنین علی (ع) و قراین فراوان قرآنی و روایی دیگر مبنی بر این مسئله از منظر مفسران و عالمان شیعه تبیین گردیده است. در فصل چهارم و پایانی این نوشتار برخی شبهههای مربوط به حدیث غدیر، مانند صحیح نبودن حدیث غدیر، عدم ذکر حدیث غدیر در صحاح سته اهل سنت، انکار دعای آخر حدیث، علت نادیده گرفتن حدیث غدیر توسط صحابه پیامبر (ص) عدم حضور امیرالمؤمنین علی (ع) در غدیر خم، خودداری علی (ع) از قیام برای احقاق حق خویش در خلافت، دلالت کلمه «مولا» در حدیث غدیر و تفسیر آن فقط به معنای دوست داشتن علی (ع)، مفهوم اولویت در این روایت و شبهههایی درباره آیات نازل شده و ... مطرح و پاسخ آنها ذکر میشود.
کلیدواژهها
حدیث غدیر، امامت، ولایت، خلافت، امام علی، شیعه امامیه، اهل سنت، مولا، آیه اکمالچکیده
تحقیق حاضر در صدد بررسی تطبیقی حدیث غدیر و سند و دلالت آن از دیدگاه مفسران و دانشمندان شیعه و اهل سنت است و ضمن گزارشی اجمالی از واقعه غدیر، این حدیث را از منابع روایی، تفسیری، تاریخی و رجالی اهل سنت و شیعه نقل کرده و اسناد این حدیث و دلالت آن بر امامت و ولایت امام علی (ع) و خلافت بلافصل آن حضرت را بر رسیده و موارد اشتراک و افتراق نظر مفسران و علمای شیعی و سنی را در این موضوع تبیین میکند. نویسنده میکوشد بدون تعصب مذهبی، دیدگاههای فریقین را در این زمینه منعکس ساخته و برخی از شبهههای مربوط به آن را مطرح کرده و پاسخ دهد. وی نوشتار خود را در چهار فصل ارائه کرده است. در مقدمه کلیاتی از موقعیت جغرافیایی منطقه غدیر خم و گزارشی کوتاه از آن حادثه پس از حجه الواداع ارائه میشود. فصل اول به مروری بر منابع روایی شیعه و اهل سنت اختصاص دارد و نقل حدیث غدیر در آنها و دیگر منابع تفسیری فریقین ثابت شده است. در فصل دوم به بررسی اسناد حدیث غدیر در منابع روایی شیعه و اهل سنت پرداخته شده و صحت سندی حدیث غدیر، تواتر و نقل آن بهصورت متعدد از طریق صحابه و تابعین اثبات میگردد. در فصل سوم ضمن تحلیل دلالت و مفاد حدیث غدیر، به شرح و تفسیر کلمه «مولا» و دلالت آن بر ولایت و امامت امیرالمؤمنین علی (ع) و قراین فراوان قرآنی و روایی دیگر مبنی بر این مسئله از منظر مفسران و عالمان شیعه تبیین گردیده است. در فصل چهارم و پایانی این نوشتار برخی شبهههای مربوط به حدیث غدیر، مانند صحیح نبودن حدیث غدیر، عدم ذکر حدیث غدیر در صحاح سته اهل سنت، انکار دعای آخر حدیث، علت نادیده گرفتن حدیث غدیر توسط صحابه پیامبر (ص) عدم حضور امیرالمؤمنین علی (ع) در غدیر خم، خودداری علی (ع) از قیام برای احقاق حق خویش در خلافت، دلالت کلمه «مولا» در حدیث غدیر و تفسیر آن فقط به معنای دوست داشتن علی (ع)، مفهوم اولویت در این روایت و شبهههایی درباره آیات نازل شده و ... مطرح و پاسخ آنها ذکر میشود.
کلیدواژهها:حدیث غدیر، امامت، ولایت، خلافت، امام علی، شیعه امامیه، اهل سنت، مولا، آیه اکمال