چکیده:
هدف از رساله حاضر معرفی ابن حسام خوسفی به‌عنوان شاعر آزاده و آزاداندیشی است که شعر را نه به خاطر بهره‌مندی‌های مادی و تمتّع دنیوی بلکه به جهت نیاز درونی و اعتقادی و احساس رسالتی که بر دوشش سنگینی می‌کرده، سروده است. این شاعر دین‌دار و آرمان‌گرا شعر را وسیله‌ی فروکش کردن غلیان درونی خود می‌داند نه واسطه‌ای برای راه‌یابی به دربار حکّام و سلاطین. در باب شخصیت فکری _ عقیدتی ابن حسام باید گفت که او ازجمله بزرگ‌ترین شاعران شیعی‌مذهب عصر خویش بود و در اعتقادات مذهبیش توجه فوق‌العاده‌ای به خرج داده است، گواه عادل ما اینکه، اشعار او پر است از معانی و مفاهیم اعتقادی شیعی و دل‌بستگی او به رسول اکرم (ص) و خاندان عصمت و طهارت، به‌ویژه حضرت علی و امام حسین (ع) و قائم آل محمد (ص) که این مدّعا را قصاید مدحیّه‌ی او در دیوان شعر و مثنوی خاوران نامه‌اش به اثبات می‌رساند. با توجه به جایگاه ممتاز این شاعر اهل‌بیت (ع) در ادبیات دینی و مذهبی جا دارد که آثار ارجمندش به روشی عالمانه شرح و مورد بررسی قرار گیرد تا علاوه بر بهره‌گیری عموم علاقه‌مندان از این‌گونه آثار، زمینه‌ی لازم برای تحقیق و بررسی همه‌جانبه‌ی آن توسط محققان و پژوهشگران ارجمند فراهم گردد؛ بنابراین در این رساله سعی بر این است که دیوان ابن حسام خوسفی به شیوه‌ای کاملاً علمی مورد بررسی قرار گرفته و شرح شود تا فهم و درک شعر ابن حسام برای هر یک از دوستداران شعر او آسان‌تر و قابل فهم تر شود.
کلیدواژه‌ها:ابن حسام خوسفی، شعر ولایی، آیات و احادیث در دیوان ابن حسام، شرح مشکلات دیوان ابن حسام.
