چکیده:
سید حمیری ازجمله شاعران برجسته و تراز اول در ادبیات شیعه است که دارای اشعاری پرمحتوا و ارزشمند است. زبان شعری سیّد یک زبان ساده، بی تکلّف و سهل ممتنع است که از صور خیال برای انتقال معانی و پیام‌های خویش در حدّی محدود بهره برده ست. علّت اصلی کاربرد محدود صور خیال در شعر سید این است که شعر دینی ظرفیت کمتری برای به‌کارگیری آزاد صور خیال دارد. تشبیهات و استعارات شاعر در حکم ابزاری برای وصول به معانی موردنظر و غالباً معمولی و خالی از ابتکار و هنر ویژه‌ی شاعری به کار گرفته شده‌اند. بیشترین حجم از صور خیال در شعر او مربوط به تصاویر کنایی است. سید، شاعر عقیده و آرمان است و سروده‌های خود را وقف فضائل اهل‌بیت و به‌خصوص امام علی (ع) و دفاع از مبانی و بنیان‌های اعتقادی شیعه و هجو دشمنان اهل‌بیت (ع) نموده است. از دیگر مشخصات شعر سید، غلبه‌ی زبان و بیان کلامی و گزارش گونه بر آن است؛ شاعر همچون متکلم چیره‌دست احتجاج می‌نماید و به‌جای هنرنمایی در حوزه‌ی خیال، مناقب و جریانات زندگی اهل‌بیت (ع) را به شعر درمی‌آورد. در زبان شعری او، آشنایی‌زدایی و ابتکار کم‌رنگ است، هرچند موسیقی دل‌نشین درونی و بیرونی اشعار او توجه خواننده را جلب می‌کند و تحسین او را برمی‌انگیزد.
کلیدواژه‌ها:سید حمیری، شعر شیعی، صور خیال، سیمای اهل‌بیت (ع).
مقالات مرتبط:
1. بررسی تعابیر استعاری و کنایی شعر سید حمیری در تصویر سیره اهل‌بیت (ع)، مرتضی قائمی، زهرا طهماسبی، ادب عربی، زمستان 1390، شماره 3، (32 صفحه، از 23 تا 54)، (علمی _ پژوهشی)
2. سیمای هنری تشبیهات در دیوان سید حمیری شاعر اهل‌بیت (ع)، مرتضی قائمی، زهرا طهماسبی، کهن نامه ادب پارسی، پاییز و زمستان 1389، شماره 2، (30 صفحه، از 97 تا 126)
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «نگاهی به اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر شاعر»
* چگونگي فروپاشي بنی‌امیه و آغاز انقلاب عباسي
* آشنايي با ویژگی‌های سياسي، اجتماعي و فرهنگي عصر شاعر
* آشنايي با مباني تفكر شيعه و چگونگي تجلي آن در ادبيات
فصل دوم: «آشنايي با زندگي و عقايد شاعر»
* سـيد حمیری، شـاعر آرمـان و عقـيده، زنـدگي و اندیشه‌ها
فصل سوم: «نقد و بررسي صور خيال در شعر سيد»
* نقد زیبایی‌شناسی صـور خيال در شعر سید
فصل چهارم: «سيماي اهل‌بیت در بررسي و نقد محتوايي شعر سيد حميري»
* چگونگي تأثیر كلام و تارخي شیعه بر سیر محتوايي شعر شیعی
نتیجه‌گیری.
