چکیده:

 در این رساله به شرح و بررسی مناقب پیامبر اکرم (ص) و اهل‌بیت (ع) در اشعار نظیری نیشابوری شاعر برجسته و شیعه‌مذهب قرن دهم و یازدهم هجری پرداخته شده است. پس از بیان کلیات تحقیق، ابتدا به وضعیت شعر و ادب در دوره‌ی صفوی و سپس به شرح احوال، اعتقادات مذهبی، سبک شعری نظیری نیشابوری همچنین به نظر بزرگان اشاره شده است. سپس تعریفی از منقبت ارائه شده و ویژگی‌های شاعر منقبت ذکر شده است همچنین به شاعران شاخص و برجسته‌ی شعر آیینی اشاره شده است. نیز در پایان این فصل اشعار منقبتی نظیری نیشابوری به تفکیک مشخص شده است. در فصل چهارم و در قسمت اصلی تحقیق، اشعار منقبتی نظیری مورد بررسی قرار گرفته است. نظیری در قالب قصیده و ترکیب‌بند به مدح و منقبت پیامبر اکرم (ص) می‌پردازد و ایشان را هدف اصلی و عصاره‌ی خلقت معرفی نموده و اوصاف والا و سجایای اخلاقی ایشان، همچون علم لدنی، تواضع، شفاعت، شمایل نیکو و معراج و معجزات ایشان و دیگر مکارم ایشان را مورد ستایش قرار می‌دهد؛ و برای بیان مقام و منزلت رفیع ایشان از آیات قرآن و احادیث بهره می‌برد. همچنین با صراحت و تعصّب، امامان معصوم (ع) و حضرت زهرا (س) را می‌ستاید و در قصایدی امام علی (ع)، امام رضا (ع) و حضرت زهرا (س) را مورد تمجید قرار می‌دهد و فضایل و خصلت‌های نیک ایشان را برمی‌شمارد و نیز در ترکیب‌بند دوازده بندی خود، ارادت و علاقه‌ی خود را به ائمه‌ی اطهار (ع) نشان می‌دهد و به چگونگی شهادت و جانشینی هرکدام از ائمه اشاره می‌کند و بدین وسیله عشق و ارادت و دلباختگی خود را به پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) نشان می‌دهد. در فصل آخر نیز عناوین و القابی که برای پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) در دیوان او به کار رفته استخراج شده است.

نوشتن دیدگاه