چکیده:

 مدح و منقبت اهل‌بیت (ع) همواره مورد توجه شاعران و ادیبان قرار گرفته است. بسیاری از شاعران در پرداختن به این شیوه از آیات قرآن و روایات بهره برده‌اند و به فراز‌های مهم زندگی این بزرگواران اشاره کرده‌اند. شیخ هاشم کعبی از جمله‌ی این شاعران است که شعر خود را به نام مبارک چهارده معصوم (ع) زینت بخشیده و آن را از روی اعتقادات عمیق و ارادتی خالصانه انجام داده است. از آنجا که بیشتر اشعار این شاعر گرانقدر در مدح، منقبت و رثای اهل‌بیت به خصوص رثای امام حسین (ع) و تبیین واقعه‌ی کربلاست،‌ وی را شاعر اهل‌بیت نامیده‌اند. کعبی در اشعارش به موضوعاتی از قبیل غصب خلافت، حدیث منزلت، ولایت امام علی (ع) و ... اشاره نموده است. همچنین در دیوان وی ابیات قابل ملاحظه‌ای است که به ظهور مهدی موعود (عج) اختصاص یافته؛ که خواهد آمد و انتقام فاجعه‌ی کربلا را خواهد گرفت. ناگفته نماند دیوان این شاعر فرهیخته، از لحاظ ساختار و اسلوب، از جایگاه بالایی بر‌خوردار بوده است. از سوی دیگر، شاعر به تمام اغراض شعری مرسوم و معمول روزگارش همچون مدح، فخر، رثا، حماسه، غزل و ... پرداخته و در بیشتر آن‌ها دستی توانا داشته، وی همچنین در سرودن شعر، از توریه،‌ ضرب‌المثل، تشبیه، جناس و غیره بهره برده، به گونه‌ای که باید گفت، شعر وی آراسته به متانت ترکیب، جزالت لفظ و روانی و یکپارچگی است؛ اما نگارنده در این پژوهش برآن است تا به شرح و تحلیل موضوعی و محتوایی اشعار وی بپردازد و از خلال آن به گوشه‌ای از فضایل این بزرگواران اشاره کند.

نوشتن دیدگاه