چکیده:
ایران قبل از تهاجم اعراب دارای فرهنگ و تمدن بسیار غنی بوده، اما بعد از فروپاشی دولت ساسانیان و تسلط اعراب بر ایران، خواهناخواه این فرهنگ و تمدن در رویارویی با اسلام دچار تحول گردید. در ابتدا ایرانیان به دلیل عدم آشنایی با دین اسلام دچار مشکلات عدیدهای گردیده و بالطبع برخورد دو فرهنگ متفاوت و نابرابر، اثراتی را در پی داشت. بررسی پیشینه تاریخی و اوضاع فرهنگی ایران قبل از اسلام و پیامدهای حمله اعراب به ایران از نکاتی است که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است. روی کار آمدن دولت اموی، به دلیل برتر دانستن نژاد عرب از سوی این دولت و دشمنی حاکمان این خاندان با نژاد غیر عرب، ایرانیان در تنگنا و انزوای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی قرار گرفتند و از توان و نیروی آنها به مانند دورههای بعد از امویان استفادهای به عمل نیامد. با روی کار آمدن دولت عباسیان که در سایه حمایت و پشتیبانی ایرانیان قدرت را در دست گرفتند، دوران نفوذ و رونق فرهنگ ایران آغاز گردید. در آغاز دوره عباسی، بیشتر وزیران، دبیران، صاحبمنصبان مالی و نیز دانشمندان و علمای برجسته و مردان ادب از ایرانیان بودند. دوره آغازین خلافت عباسی که عصر طلایی تمدن اسلامی خوانده شده و به خاطر پیشرفتهای فکری، نوآوریهای ادبی و تعالی فرهنگی از دیگر دورهها ممتاز است به میزان زیادی مرهون شرکت ادیبان، فیلسوفان، متکلمان، ریاضیدانان، منجمان و پزشکان ایرانی دانسته شده است. افرادی نظیر یحیی بن خالد، ابن مقفع، ابوسهل نوبختی، خاندان فضل بن سهل، صاحب بن عباد، بنی موسی و افرادی از خاندان بویه در زمینههای علمی و فرهنگی فوق دارای آثار و تألیفات گرانبهایی بودند که در این تحقیق به برخی از آنها اشاره شده است روش پژوهشگر در این تحقیق، تحلیلی- توصیفی و استفاده از منابع معتبر، مرتبط با موضوع و مقایسه و بررسی منابع بوده است.
کلیدواژهها:خاندانهای ایرانی، فرهنگ، تمدن، ایرانی ـ اسلامی.
فصول پایاننامه:
این پژوهش در پنج فصل نگارش شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* هدفهای تحقیق
* اهمیت و انگیزه انتخاب موضوع
* پرسشها و فرضیههای تحقیق
* روش تحقیق
فصل دوم: «پیشینه تاریخی ایران قبل از اسلام»
* مقدمه
* نگاهی به پیشینه تاریخی ایران قبل از اسلام
* فرهنگ و تمدن ایران قبل از اسلام
* پیشینه طبقه دبیران در ایران قبل از اسلام
* حمله اعراب و پیامدهای آن
فصل سوم: «خاندان برمکی و خاندان سهل»
* پیشینه تاریخی خاندان برمکی
* پیشینه تاریخی و جغرافیایی خاندان سهل
فصل چهارم: «خاندان نوبختی و خاندانهای بنی موسی و آل زیار»
* پیشینه تاریخی نوبختیان
* بنی موسی
* آل زیار
فصل پنجم: «خاندان آلبویه»
* آلبویه (322 _ 447 ق _ 934 _ 1062 م)
* وزارت در خاندان بویه
نتیجهگیری.