چکیده:

 تفسیر عرفانی منسوب به امام جعفر صادق (ع) در میان آثار تفسیری با گرایش عرفانی، قدیمی‌ترین اثر می‌باشد. محققینی چون پل نویا با در نظر گرفتن قدمت این اثر، سرچشمه بسیاری از اصطلاحات صوفیه را در آن جسته‌اند و به‌نوعی منشأ آن‌ها را آراء امام صادق (ع) دانسته‌اند. نکته قابل توجه آنجاست که این اثر همان‌طور که از عنوان آن پیداست اثری منسوب به امام صادق (ع) است و تمام ادعاهای این محققین درباره ریشه اصطلاحات عرفانی و صوفیانه در کلام امام صادق (ع)، زمانی درست خواهد بود که صحت این انتساب به اثبات برسد. در این بررسی محقق به بررسی سند و محتوای این تفسیر پرداخته است و از این رهگذر درجه اعتبار این اثر را مشخص کرده و میزان صحت این انتساب را سنجیده است و در پایان به این نتیجه نائل شده که انتساب کل این تفسیر به‌عنوان یک مجموعه و با کیفیت کنونی به امام صادق (ع) صحیح نیست.

کلیدواژه‌ها:تفسیر عرفانی امام صادق (ع)، تفاسیر عرفانی، حقایق التفسیر، سند و محتوای تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق (ع).

 فصول پایان‌نامه:

این تحقیق در پنج فصل نگارش شده است:
فصل اول: «کلیات»
* مقدمه
* بیان مسئله
* اهداف پژوهش
* پرسش‌های پژوهش
* فرضیه‌های پژوهش
* روش تحقیق
فصل دوم: «آشنایی با تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق (ع)»
* مقدمه
* تفسیر و تفاسیر عرفانی
* تاریخ مختصر تفسیر
* تفسیر عرفانی منصوب به امام صادق (ع)
* ویژگی‌های تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق (ع)
* تأویل در تفسیر منسوب به امام صادق (ع)
فصل سوم: «بررسی سندی تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق (ع)»
* مقدمه
* بررسی سندی متن تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق (ع)
* تلاش محققین جهت ارائه سند
* تفسیر نعمانی
* موافقان و مخالفان تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق (ع)
* جستجوی روایات تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق (ع) در کتب حدیثی شیعی
فصل چهارم: «بررسی محتوای تفسیر عرفانی منسوب به امام صادق (ع)»
فصل پنجم: «بررسی فرضیه‌ها و نتیجه‌گیری».

نوشتن دیدگاه